Wiskundemeisjes
Internetbureau Rotterdam 
Gisteren kwamen maar liefst 24 teams van wiskundestudenten naar Leiden om mee te doen aan de Limo (Landelijke Interuniversitaire Mathematische Olympiade). De opgaven waren zeker niet eenvoudig; sommige waren ook nog een behoorlijke hoeveelheid leeswerk. De studenten kregen drie uur om de tien opgaven op te lossen, maar vaak kon je met een deeloplossing ook al punten verdienen.
De kortste opgave was die van Hendrik Lenstra:
Bestaat er een positief geheel getal n dat deelbaar is door 103 met de eigenschap 22n+1 ≡ 2 mod n? Bewijs de correctheid van het gegeven antwoord.
Het was een zeer geslaagde dag, en tijdens de zonnige borrel kwam dan eindelijk de uitslag. Het team "The knights who say π" uit Leuven, dat buiten mededinging meedeed, bleek de beste score behaald te hebben. Van de teams die wel meedongen is de top 3:
- 1. "Qin Shihuangdi & Terracotta Army" van de Universiteit Utrecht
- 2. "Squeak!" van de Radboud Universiteit Nijmegen
- 3. Equivalence class heroes" van de Universiteit Utrecht
Van harte gefeliciteerd!
In de serie 'Het vakkenpakket' van de nrc.next legde Carmen van den Boom gisteren uit waarom zij het fantastisch vindt om wiskundelerares te zijn. Het stuk staat helaas niet online. Hierbij een quote, want wat verzint Carmen toch leuke voorbeelden!
Ik probeer het vak begrijpelijk en leuk te maken. In 4 havo moesten de leerlingen combinaties berekenen. Ik geef dan voorbeelden die ik op mezelf kan betrekken. 's Ochtends sta ik voor mijn kast en denk dan: wat zal ik aantrekken. Ik kan vandaag kiezen uit 30 rokjes, en dan hoor je de leerlingen denken: zó veel?! Ook 15 truitjes en 5 paar laarzen. Het aantal mogelijkheden is dan dus 30 x 15 x 5 = 2250! En dat is dus de reden dat wij vrouwen zo lang de tijd nodig hebben in de ochtend.
Petra tipte ons over deze prachtige boekenplank van éstudio breder. Jammer genoeg zie ik niet waar je hem kunt bestellen...
Een tijd geleden vond Ionica bij de Slegte twee exemplaren van Count Down - Six Kids Vie for Glory at the World's Toughest Math Competition, geschreven door Steve Olson. Op de voorkant van onze versie staat: the race for beautiful solutions at the International Mathematical Olympiad.
De Internationale Wiskunde Olympiade vindt elk jaar ergens op de wereld plaats. (In 2011 zal dat in Nederland zijn.) Elk land dat mee doet stuurt een team van zes middelbare scholieren naar de Olympiade. Die scholieren zijn eerst in eigen land geselecteerd (in Nederland gebeurt dat door middel van de Nederlandse Wiskunde Olympiade, die bestaat uit twee rondes en een trainingstraject voor de best presterende scholieren). Op de Olympiade krijgen ze zes opgaven.
Count Down vertelt het (misschien beter: een) verhaal van de 42e Internationale Wiskunde Olympiade, die in 2001 plaatsvond op de campus van George Mason University in Fairfax, Virginia. Bijna 500 deelnemers uit 83 landen deden mee. De auteur volgde het Amerikaanse team, dat uit zes jongens bestond.
Read the rest of this entry »
Vorige week riep mijn vriend van achter zijn laptop: "Wow! Dit moeten we echt kijken. Dit wordt vast onze nieuwe favoriete serie!" Hij had het over The Big Bang Theory. Ik dacht dat hij een of andere sterrenkundeshow op Discovery Channel wilde gaan kijken. Maar nee, The Big Bang Theory is een sitcom over twee natuurkundige promovendi en de blonde serveerster die naast hen woont. Er zijn series op minder gebaseerd.
Inmiddels hebben we de eerste afleveringen gekeken. En...we moesten meer dan eens hardop lachen. Er zitten genoeg grappen in over wiskunde, om over petjes met 42 erop nog maar te zwijgen. De discussies en sociale onhandigheden zijn ook enigzins herkenbaar als je tussen bèta's werkt, kijk maar eens naar deze fragmenten...
De serie lijkt in de Verenigde Staten een succes te zijn en misschien wordt hij wel door een Nederlandse zender aangekocht. Tot die tijd kun je op YouTube meer fragmenten bekijken. Losse afleveringen zijn te koop via iTunes. En je kunt bij Amazon de nog niet verschenen dvd vast reserveren. Natuurlijk zijn de afleveringen ook te downloaden via bittorrent, hier bijvoorbeeld.
Morgen (zaterdag de 17de) ben ik te gast bij Cappuccino en vertel ik waarom wiskunde zo tof is. Allemaal luisteren dus! Het is op Radio 2 om ongeveer 11.20 uur.
Gelijk een huishoudelijke mededeling: zaterdagavond gaat de website even op zwart wegens onderhoud. Ik stel voor dat jullie in die tijd eens een boek gaan lezen!
p.s. Cappuccino was zo aardig om me een cd met het fragment te geven. Wie pas na twaalven uit bed kwam, kan dus alsnog de mp3 luisteren.
Ja, dat is een interessante vraag, en bovendien de titel van een verhaal van Claude Berge (1926 - 2002): Qui a tué le Duc de Densmore?, vertaald als: Who Killed the Duke of Densmore?. Berge was wiskundige, hij is een van de grondleggers van de moderne combinatoriek en grafentheorie. Maar daarbuiten hield hij zich bezig met kunst (maken en verzamelen) en het spelen van schaak en Hex; bovendien was hij een van de oprichters van de Oulipo. De Oulipo is een Franse groep die bestaat uit schrijvers, kunstenaars en wiskundigen, die literatuur maken die aan bepaalde regels voldoet. Zo schreef Georges Perec bijvoorbeeld een boek waarin de letter "e" niet voorkomt en maakte Queneau een boek met Cent Mille Milliards de Poèmes.
(Claude Berge; copyright foto: Libération)
In Who Killed the Duke of Densmore? lezen we acht verklaringen van de acht mensen die de Hertog van Densmore als laatste levend gezien hebben. Omdat de Hertog op een afgelegen eiland woonde, werd zijn dood pas na ruim een jaar ontdekt. Eén van de acht personen die als laatste bij hem te gast zijn geweest moet hem vermoord hebben, maar wie? Omdat er al zo'n tijd verstreken is, weten deze mensen niet meer precies wanneer ze bij de Hertog te gast waren. Wel vertellen ze wie van de anderen ze op het eiland ontmoet hebben.
En die informatie blijkt genoeg te zijn! Want gelukkig kent Detective Ralston uit zijn studietijd nog een briljante jongeman die inmiddels wiskundeprofessor geworden is. Nadat die het probleem als een graaf getekend heeft, vertelt een stelling van Hajós over intervalgrafen precies wie de moordenaar is!
Het verhaal is onder andere te vinden in Oulipo Laboratory - Texts from the Bibliothèque Oulipiènne.
Afgelopen vrijdag hoorde ik op een terras vol wiskundigen iets aardigs over het Snake Lemma. Iemand vertelde dat dit lemma in de romantische komedie It's My Turn bewezen wordt. En dat wordt zelfs zo goed gedaan dat in het boek An Introduction to Homological Algebra staat:
We will not print the proof (of the Snake Lemma) in these notes, because it is best done visually. In fact, a clear proof is given by Jill Clayburgh at the beginning of the movie 'It's My Turn.'
Op zoek naar dit fragment belandde ik op Math in Movies, een geweldige site vol fragmenten en verwijzingen. Het bewijs van het Snake Lemma is daar te bekijken en downloaden. De film werd ondanks/dankzij dit bewijs trouwens geen succes.
