Wiskundemeisjes
Internetbureau Rotterdam 
Camiel tipte ons over deze jeugdige YouTube-artiest met zijn eigen new math.
De tekst staat bij de info, hierbij vast wat fragmenten.
...and santa clause mutliplied by "i" well i guess that makes him real...
...and squarin' numbers are just like women, if they're under thirteen just do them in your head....
We krijgen heel wat tips voor onze rubriek over wiskundigen die op een opmerkelijke manier om het leven zijn gekomen. Dank daarvoor! En blijf vooral insturen. Kor mailde ons bijvoorbeeld over Jean Louis Maxime van Heijenoort, de vallende ster van deze maand.
Wat een ongebruikelijke foto van een wiskundige! Van Heijenoort is de tweede van rechts, de man met de baard is niemand minder dan Leon Trotski, de dame is legendarische kunstenares Frida Kahlo. Van Heijneoort leidde dan ook een leven vol seks, politiek en natuurlijk wiskunde.
Hij werd in 1912 geboren in Frankrijk. Zijn Nederlandse vader overleed twee jaar later en hij groeide op bij zijn Franse moeder (en later een stiefvader). Van Heijenoort was altijd de beste van de klas, en volgde niet alleen wiskunde, filosofie, natuurkunde, scheikunde, Latijn, Grieks en Duits, maar ook Franse literatuur en taal. Op zijn zeventiende begon hij zichzelf Russisch te leren. In 1930 kreeg hij een beurs en vertrok hij naar Parijs om wiskunde te studeren aan Lycée Saint-Louis.
Hij was echter ongelukkig met het Franse schoolsysteem (hij vond het onderdrukkend) en eigenlijk met de hele maatschappij. Hij radicaliseerde en ging al op zijn vijftiende bij een communistische jeugdgroep. Als student raakte hij geïnteresseerd in Trotskisme en hij sloot zich begin 1932 aan bij de bijbehorende beweging in Frankrijk. Later dat jaar zocht Trotski een assistent die zowel vloeiend Frans als Russisch sprak. Van Heijenoort kreeg de baan en voegde zich bij Trotski. Tot 1939 diende hij als persoonlijke secretaris, vertaler en lijfwacht van Trotski. Later schreef hij With Trotsky in Exile: From Prinkipo to CoyoacGan over deze periode. Zoals het een wiskundige betaamt, corrigeerde hij in een appendix allerlei fouten die anderen hadden gemaakt in de beschrijving van het leven van Trotski.
Van Heijenoort vertrok in 1939 naar Amerika om bij zijn tweede vrouw te kunnen zijn. Nog geen jaar later werd Trotski vermoord. Van Heijnenoort bleef nog een paar jaar actief als Trotskist, tot hij in 1948 afstand deed van de beweging. Zijn liefde voor wiskunde was echter altijd gebleven en in 1949 promoveerde hij alsnog aan de New York University. Hij stortte zich daarna op logica en schreef het standaardwerk From Frege to Gödel: A Source Book in Mathematical Logic, 1879-1931. Voor wie meer in en over zijn werk wil lezen is er A guide to the Jean van Heijenoort Papers 1946-1988.
Na de politiek en wiskunde zijn jullie natuurlijk ontzettend benieuwd naar de seks in Van Heijenoorts leven. Helaas heb ik weinig specifieke details boven water gekregen, maar vast staat dat hij vier keer getrouwd is (en ook vier keer gescheiden). Daarnaast zou hij de ene na de andere minnares versleten hebben. Eén van hen is volgens de geruchten Frida Kahlo (al ging zij natuurlijk met bijna iedereen naar bed).
Van Heijenoorts vierde vrouw was Anne-Marie Zamora. Ze trouwden in 1969, scheidden in 1981 en hertrouwden in 1984. De hele relatie klinkt nogal problematisch. Eind 1985 dreigt Zamora met zelfmoord en zoals Van Heijenoort toen zei: "Of course she wants to kill me, too". En in maart 1986 deed ze precies dat. Ze jaagde drie kogels door het hoofd van haar slapende man en schoot zichzelf daarna in de mond.
Vandaag wordt in het Teylers Museum in Haarlem het boek De Bètacanon gepresenteerd. In 2007 verscheen elke week een aflevering in het wetenschapskatern van de Volkskrant. De onderwerpen zijn bepaald door de Volkskrant en een commissie van acht hoogleraren (voorgezeten door Robbert Dijkgraaf), de artikelen zijn geschreven door jonge, enthousiaste wetenschappers. Ionica en ik schreven allebei een stuk voor de bètacanon, over algoritmen en symbolen & formules, respectievelijk.
Wij zijn dus van de partij, zeker omdat Ruben Naeff, die zowel wiskunde als muziekwetenschap studeerde, een heuse bètacanon op muziek geschreven heeft, want: "Een canon mag geen canon heten als het niet wordt gezongen." Die canon is na de première te vinden op zijn website. Het boek is voor € 25,- te bestellen bij de webwinkel van de Volkskrant.
Vandaag worden in Nemo de winnaars van Tube your future bekend gemaakt. Scholieren maakten de afgelopen weken filmpjes van mannen en vooral vrouwen die in de bèta-of technieksector werken. Op de officiële site zijn nog geen filmpjes te vinden, maar er staat al het een en ander op YouTube. Dit is bijvoorbeeld het filmpje dat Daan, André, Claudio en Willem van mij maakten. Zet hem op jongens, ik hoop dat jullie winnen!
Een tijdje geleden schreven we over het boek The Oxford Murders van Guillermo Martinez. We meldden toen dat het boek recent verfilmd was. Inmiddels is de film te zien in het Verenigd Koninkrijk.
Ook is daar de Amerikaanse film 21 al verschenen, waarin wiskundeprofessor Micky Rosa een groepje van zes studenten traint in het kaarten tellen bij blackjack. Ze gaan naar Las Vegas, waar ze veel geld winnen in het casino door gebruik te maken van codetaal en handsignalen. Dat kan natuurlijk niet lang goed gaan. Vanaf 26 juni is 21 ook te zien in Nederland.
John Hurt, die in The Oxford Murders de wiskundeprofessor speelt, is zelf niet goed in wiskunde (hoewel hij de zoon van een wiskundige is). In een interview vertelt hij wat volgens hem de reden is dat wiskunde de laatste tijd vaker voorkomt in de populaire media:
"I think there is something that has brought maths to the fore. I think probably because we live in a world with so many lies, and so much lack of truth, that it has become quite sexy to think of the one thing we have which is the only language that is truthful.
There's no way of disproving that two plus two equals four, and therefore, take that to the ultimate, much more complicated areas, and you're dealing with something which is truthful."
(Met dank aan Tom voor de tip.)
Dit plaatje was ik al eens tegengekomen op internet.
Via Do Something Pretty ontdekte ik dat er op Flickr een groep met liedjes als grafieken bestaat. Het lijkt allemaal te zijn begonnen met deze grap.
Inmiddels staan er al meer dan 800 plaatjes in The Song Chart Pool. Ze zijn niet allemaal leuk, maar sommige zijn echt goed gevonden! Wat zijn jullie favorieten?
Gistermiddag ging ik naar het Stedelijk Gymnasium in Leiden om me daar een uurtje te buigen over het examen wiskunde B1,2 voor vwo. Het was een tijd geleden dat ik in een gymzaal aan een wankel klaptafeltje wiskundesommen zat te maken, maar het was leuk om dat nog eens te doen! Robin Gerrits schreef een stukje over mijn bevindingen, en dat is vandaag te lezen in de Volkskrant. De opgaven van het examen staan inmiddels op internet: Wiskunde B1,2 met bijlage, en Wiskunde B1.
Ik vond opgave 20 leuk, maar die staat al in de krant. De opgaven over de Fibonacci-rij (vooral opgave 17 en 18) vond ik ook leuk, die kun je hieronder lezen.
We beschouwen de rij van Fibonacci: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, ...
Deze rij wordt beschreven door de formules
u0 = u1 = 1
en
un = un-1 + un-2.
We maken bij de rij van Fibonacci een quotiëntrij door elke term (behalve de eerste) door zijn voorganger te delen:
qn = un/un-1 voor n ≥ 1
Opgave 16 Toon aan dat voor n ≥ 2 geldt: qn = 1 + 1/qn-1.
De quotiëntrij wordt dus beschreven door de formules
q1 = 1
en
qn = 1 + 1/qn-1.
In de figuur op de uitwerkbijlage zijn de grafieken getekend van y = 1 + 1/x en y = x. Verder is op de x-as de plaats van q1 aangegeven.
Opgave 17 Geef in deze figuur, met behulp van een webgrafiek, op de x-as de plaats van de termen q2, q3 en q4 van de quotiëntrij aan.
De quotiëntrij heeft een limiet.
Opgave 18 Bereken deze limiet exact.
Het Koninklijk Wiskundig Genootschap heeft bekendgemaakt dat Phillip A. Griffiths de Brouwerprijs krijgt, die dit jaar voor de dertiende keer wordt uitgereikt. De gouden Brouwermedaille zal op 14 juli worden overhandigd tijdens het 44ste Nederlands Mathematisch Congres, dat dit jaar plaatsvindt tijdens het European Congress of Mathematicians (5ECM) in Amsterdam. Griffiths zal daar de Brouwerlezing verzorgen.
Uit het persbericht:
Phillip A. Griffiths (USA, 1938) is een veelzijdig, invloedrijk en buitengewoon productief meetkundige. Hij is onderzoeker aan het Amerikaanse Institute for Advanced Study in Princeton. Zijn werkterrein ligt voornamelijk op het gebied van de complex-algebraische meetkunde en de (complexe) differentiaalmeetkunde. Met zijn werk aan algebraische cykels en variaties van Hodgestructuren heeft hij nieuwe wegen gewezen, die velen na hem hebben gevolgd. Tijdens zijn verbintenis met de universiteiten van Berkeley, Princeton en Harvard heeft hij in korte tijd een schare van buitengewoon begaafde leerlingen voortgebracht. Die invloed strekte zich ook uit tot ons land: een reeks gastcolleges die hij in 1969 aan de Universiteit van Amsterdam gaf hebben een generatie Nederlandse algebraisch-meetkundigen mede helpen vormen. Vanaf 1983 heeft Griffiths een aantal zware bestuurstaken op zich genomen: provost van Duke University (tot 1991) en hoogleraar-directeur van het Institute for Advanced Study in Princeton (waarvan het directoraat duurde tot 2003), maar zijn onderzoeksproduktiviteit lijkt daar nauwelijks onder te hebben geleden.
Gisteren op Bessensap werd bekendgemaakt dat Bruno Ernst (een van de pseudoniemen van Hans de Rijk) de Eurekaprijs van NWO voor het beste oeuvre op het gebied van wetenschapscommunicatie heeft gewonnen.
(copyright: www.schlijper.nl)
Hans de Rijk (82) heeft zich zijn leven lang ingezet voor het populariseren van wetenschap, vooral op het gebied van de wiskunde, natuurkunde en sterrenkunde. Hij schreef meer dan 200 boeken en is een van de oprichters van Pythagoras en van het inmiddels ter ziele gegane natuurkundetijdschrift Archimedes. Ook schreef hij over het werk van Escher, met wie hij bevriend was.
De wiskundemeisjes feliciteren Hans de Rijk van harte!
(Met dank aan Bart voor de tip.)
