Wiskundemeisjes

Op vrijdag 29 augustus spreekt Rob Tijdeman zijn afscheidsrede uit. Naar aanleiding daarvan wordt die dag een symposium georganiseerd over de toekomst van de wiskunde. De grote vraag van de dag zal zijn: wat zijn de ambities en mogelijkheden om de successen in het wiskundeonderzoek en -onderwijs te continueren? Op deze vraag zal worden ingegaan door Alexander Rinnooy Kan (Sociaal Economische Raad), Joop Sistermans (Adviesraad Wetenschaps- en Technologiebeleid) en Arjen Doelman (Strategiecommissie wiskunde). Het seminar wordt op een ludieke manier afgesloten door de wiskundemeisjes!

Entree en lunch zijn gratis, maar je moet je wel van tevoren aanmelden. Voor meer informatie, zie deze site. Aanmelden kan hier.

Programma
Dagvoorzitter : Harald Tepper (Nationale Denktank)

• 09.30 Ontvangst
• 10.00 Opening door Willem te Beest (vice-voorzitter College van Bestuur Universiteit Leiden)
• 10.15 Joop Sistermans: Wiskunde en Wetenschapsbeleid, zomaar een visie
• 10.45 Arjen Doelman: Wiskunde en Nieuwe Kansen
• 11.15 Pauze
• 11.45 Alexander Rinnooy Kan: Wiskunde als wijze van werken
• 12.15 Jeanine Daems en Ionica Smeets: Toekomst van de wiskunde
• 12.30 Lunch


Reacties (0)

Een week of wat geleden is een mooie website gelanceerd waar je gratis een twee uur durende wiskundefilm kunt downloaden. De film is gemaakt door Jos Leys (graphics en animaties) en wiskundigen van de ENS in Lyon: Etienne Ghys (scenario en wiskunde) en Aurélien Alvarez (realisatie and post-productie).

De film gaat over dimensies. Aan bod komen de dimensies 2, 3 en 4, en ook complexe getallen en de Hopf-vezeling. De film besluit met een aanschouwelijk bewijs dat de stereografische projectie cirkels projecteert als cirkels.

Ik heb de film nog niet gezien, maar de trailer ziet er mooi uit! De film wordt verspreid onder een 'Creative Commons' licentie: je mag de film verder verspreiden en publiek tonen, maar je mag er geen commercieel gebruik aan geven. Alle verdere informatie, inclusief de trailer, is hier te vinden. Maar de trailer staat natuurlijk ook op YouTube:

Elk jaar in augustus is er een leuke tweedaagse vakantiecursus voor wiskundeleraren (ook die op het hbo) en andere belangstellenden. Zo ook dit jaar. De vakantiecursus wordt op twee plaatsen gegeven: op 22 en 23 augustus op de TU in Eindhoven en op 29 en 30 augustus op het CWI in Amsterdam.

De vakantiecursus wordt georganiseerd door het CWI, in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Wiskundeleraren (NVvW).

Het thema van dit jaar is: Wiskunde en profil – het gezicht van de wiskunde. Het programma ziet er zeer divers en heel leuk uit. De sprekers zijn:

• Prof.dr.ir. C. Vuik: Iteratieve methoden voor niet-lineaire vergelijkingen
• Prof.dr. J. van Maanen: Wiskundige genieën, (hoe) werden ze opgeleid?
• Prof.dr. J.H. Geuvers: De kunst van het bewijzen
• Dr. P. Grünwald: Kansloos: van Willem Ruijs tot Lucia de B.
• Dr. L. Taelman: RSA
• Dr. M.D.G. Swaen: De ware wiskunde
• Drs. B. Zevenhek: Fibonacci op de universiteit
• Prof.dr. E. Postma: De zaak Zonnebloemen

Zie deze site voor alle informatie die je maar wil over aanmelden, het programma, enzovoorts.

Gistermiddag ging ik naar het Stedelijk Gymnasium in Leiden om me daar een uurtje te buigen over het examen wiskunde B1,2 voor vwo. Het was een tijd geleden dat ik in een gymzaal aan een wankel klaptafeltje wiskundesommen zat te maken, maar het was leuk om dat nog eens te doen! Robin Gerrits schreef een stukje over mijn bevindingen, en dat is vandaag te lezen in de Volkskrant. De opgaven van het examen staan inmiddels op internet: Wiskunde B1,2 met bijlage, en Wiskunde B1.

Ik vond opgave 20 leuk, maar die staat al in de krant. De opgaven over de Fibonacci-rij (vooral opgave 17 en 18) vond ik ook leuk, die kun je hieronder lezen.

We beschouwen de rij van Fibonacci: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, ...

Deze rij wordt beschreven door de formules
u₀ = u₁ = 1
en
u_n = u_n-1 + u_n-2.

We maken bij de rij van Fibonacci een quotiëntrij door elke term (behalve de eerste) door zijn voorganger te delen:

q_n = u_n/u_n-1 voor n ≥ 1

Opgave 16 Toon aan dat voor n ≥ 2 geldt: q_n = 1 + 1/q_n-1.

De quotiëntrij wordt dus beschreven door de formules

q₁ = 1
en
q_n = 1 + 1/q_n-1.

In de figuur op de uitwerkbijlage zijn de grafieken getekend van y = 1 + 1/x en y = x. Verder is op de x-as de plaats van q₁ aangegeven.

Opgave 17 Geef in deze figuur, met behulp van een webgrafiek, op de x-as de plaats van de termen q₂, q₃ en q₄ van de quotiëntrij aan.

De quotiëntrij heeft een limiet.

Opgave 18 Bereken deze limiet exact.

In de serie 'Het vakkenpakket' van de nrc.next legde Carmen van den Boom gisteren uit waarom zij het fantastisch vindt om wiskundelerares te zijn. Het stuk staat helaas niet online. Hierbij een quote, want wat verzint Carmen toch leuke voorbeelden!

Ik probeer het vak begrijpelijk en leuk te maken. In 4 havo moesten de leerlingen combinaties berekenen. Ik geef dan voorbeelden die ik op mezelf kan betrekken. 's Ochtends sta ik voor mijn kast en denk dan: wat zal ik aantrekken. Ik kan vandaag kiezen uit 30 rokjes, en dan hoor je de leerlingen denken: zó veel?! Ook 15 truitjes en 5 paar laarzen. Het aantal mogelijkheden is dan dus 30 x 15 x 5 = 2250! En dat is dus de reden dat wij vrouwen zo lang de tijd nodig hebben in de ochtend.

Een tijd geleden vond Ionica bij de Slegte twee exemplaren van Count Down - Six Kids Vie for Glory at the World's Toughest Math Competition, geschreven door Steve Olson. Op de voorkant van onze versie staat: the race for beautiful solutions at the International Mathematical Olympiad.

De Internationale Wiskunde Olympiade vindt elk jaar ergens op de wereld plaats. (In 2011 zal dat in Nederland zijn.) Elk land dat mee doet stuurt een team van zes middelbare scholieren naar de Olympiade. Die scholieren zijn eerst in eigen land geselecteerd (in Nederland gebeurt dat door middel van de Nederlandse Wiskunde Olympiade, die bestaat uit twee rondes en een trainingstraject voor de best presterende scholieren). Op de Olympiade krijgen ze zes opgaven.

Count Down vertelt het (misschien beter: een) verhaal van de 42e Internationale Wiskunde Olympiade, die in 2001 plaatsvond op de campus van George Mason University in Fairfax, Virginia. Bijna 500 deelnemers uit 83 landen deden mee. De auteur volgde het Amerikaanse team, dat uit zes jongens bestond.
Read the rest of this entry »

Afgelopen vrijdag hoorde ik op een terras vol wiskundigen iets aardigs over het Snake Lemma. Iemand vertelde dat dit lemma in de romantische komedie It's My Turn bewezen wordt. En dat wordt zelfs zo goed gedaan dat in het boek An Introduction to Homological Algebra staat:

We will not print the proof (of the Snake Lemma) in these notes, because it is best done visually. In fact, a clear proof is given by Jill Clayburgh at the beginning of the movie 'It's My Turn.'

Op zoek naar dit fragment belandde ik op Math in Movies, een geweldige site vol fragmenten en verwijzingen. Het bewijs van het Snake Lemma is daar te bekijken en downloaden. De film werd ondanks/dankzij dit bewijs trouwens geen succes.

Op zoek naar een illustratie voor een artikel belandde ik laatst bij de blogpost Why does engineering/math/science education in the US suck?. Geïntrigeerd door het plaatje las ik verder.

Kathy Sierra verwijst onder andere naar een onderzoek van Jacques Hadamard. In The Psychology of Invention in the Mathematical Field (uit 1954) vraagt hij verschillende wetenschappers hoe zij hun werk nu eigenlijk doen. Het boek bevat een brief van Einstein waarin hij zijn eigen denkproces analyseert. Daar ben ik erg benieuwd naar. Ik ga het boek bestellen en zal er later zeker meer over schrijven!

Vandaag vindt de jaarlijkse Kangoeroe-wedstrijd plaats op een heleboel scholen, niet alleen in ons land, maar zeker ook daarbuiten: in maar liefst veertig landen tegelijk! In Nederland en Vlaanderen doen dit jaar weer meer leerlingen mee dan ooit: 95198 deelnemers maken de Nederlandstalige opgaven op verschillende niveaus.

In Vlaanderen doen 110 basisscholen mee met 3470 leerlingen en 142 scholen voor voortgezet onderwijs met 13040 leerlingen. In Nederland doen 627 basisscholen met 17048 leerlingen mee en 574 scholen voor voortgezet onderwijs met 61640 leerlingen. Dit betekent een stijging ten opzichte van vorig jaar met ruim 14%.

Van de Kangoeroewebsite:

De Kangoeroewedstrijd laat je ervaren dat wiskunde heel leuk en uitdagend kan zijn, voor iedereen op zijn eigen niveau. Je hebt een gezond stel hersens, en het kan geen kwaad die eens te laten kraken. Ontdek dat je meer kunt dan je zelf dacht. En wat is er leuker dan te laten zien dat je meer kunt dan jouw docent van je had verwacht! Bovendien kun je nog prijzen winnen ook...

Het gaat om vierentwintig of dertig verrassende vraagstukken die stuk voor stuk een vonkje creativiteit, een flits van inzicht, vragen. Vijf antwoorden per opgave zijn gegeven, één is er goed. Welk? De eerste vragen zijn makkelijk, maar gaandeweg worden ze lastiger. Wie haalt de eindstreep zonder te struikelen?

De opgaven van voorgaande jaren staan ook allemaal op de Kangoeroewebsite, klik in het menu door naar "Opgaven" en het gewenste jaar.

Komende zomer wordt op Lowlands de SIGMA-prijs 2008 uitgereikt. Bij veel opleidingen in het hoger onderwijs sluiten de wiskundevaardigheden van studenten niet goed aan op de opleidingseisen. Deze jaarlijkse prijs is bedoeld om de bijzonderste resultaten op het gebied van wiskunde-aansluiting in het hoger onderwijs te belonen en om best practices te etaleren. Project-ideeën komen niet in aanmerking, het gaat om resultaten van afgeronde projecten.

De prijs voor het winnende projectteam is een studiereis ter waarde van maar liefst € 5.000. Er is ook een publieksprijs; de winnaar hiervan verdient een studiereis ter waarde van € 2.500.

Denk je dat jouw project of een project dat je kent een goede kans maakt? Kijk dan op deze site voor meer informatie en een aanmeldformulier. Aanmelden kan tot 6 mei.