Wiskundemeisjes

Docent wiskunde Niels werd er door een natuurkundige collega op gewezen dat het 5 maart World Math Day is. Wij wisten dat ook niet, dus we zijn blij dat Niels ons mailde. Op 5 maart nemen honderdduizenden scholieren uit zo'n honderd landen het tegen elkaar op met rekenopgaven. Via internet speel je live tegen iemand van je eigen niveau uit Amerika, Zambia, Korea of een ander land.

De opgaven zijn verdeeld in verschillende leeftijdscategorieën: leerlingen van 5 tot 18 kunnen meedoen. Het lijkt erop dat de begeleidende teksten in het Engels zijn, maar waarschijnlijk is dit voor oudere leerlingen geen probleem. De interface ziet er ook lekker duidelijk uit.

Scholen en leerlingen kunnen zich gratis aanmelden op World Math Day. Ik ben benieuwd hoe de Nederlandse scholieren het zullen doen! En zou er een verschil zijn tussen de cijferaars en realistische rekenaars?

Schooltelevisie is helemaal 2008: sindskort bieden ze op hun site allerlei fragmenten aan, met daarbij de mogelijkheid om de fragmenten embedded op je eigen site te zetten. De filmpjes laden wat trager dan de bekende YouTube-filmpjes, maar ze zijn ook veel mooier van kwaliteit. De wiskundemeisjes hebben gelijk hun eigen columns bij in de media gezet. Zoals deze column over het kiezen van de beste partner of taart. Misschien is dit een goed moment om te vertellen dat de jongen in het filmpje niet mijn echte vriend is. En ik betwijfel ook of Jeanine echt de appeltaart zou kiezen...

Er zijn allerlei aardige fragmenten te vinden. Mijn favoriet is dit fragment over het efficiënt laden van bagage in vliegtuigen.

Johan Gademan, de redacteur van de reeks Wiskunde voor de tweede fase, vertelde dat een scholier na het zien van dit fragment had gebeld om te vragen wat deze jongens hadden gestudeerd. Want dat wilde hij ook gaan doen. De complete reeks is vanaf 20 maart nogmaals op televisie te zien (zes donderdagen om 10.15 uur op Nederland 2). De dvd en handleiding voor docenten zijn hier te bestellen.

Op de Nationale Wiskunde Dagen werd tijdens het slotwoord een bijzonder grappig filmpje vertoond. Het komt uit Klokhuis.

Op 1 en 2 februari vinden de Nationale Wiskunde Dagen weer plaats! Wiskundedocenten uit heel Nederland verzamelen zich twee dagen lang in Noordwijkerhout voor interessante workshops, leuke lezingen, fascinerende stands en, niet te vergeten, om bij te kletsen en ideeën uit te wisselen met de rest van wiskundig Nederland.

Je snapt dat de wiskundemeisjes dit niet willen missen! We zullen dan ook de hele tijd aanwezig zijn, en we geven zelfs een lezing: De geheime bronnen van de wiskundemeisjes.

Helaas zijn de Wiskunde Dagen zo populair dat ze al zijn volgeboekt. Maar gelukkig gaat dit jaar een geheel nieuw initiatief van start op de zaterdagmiddag van de Wiskunde Dagen: Café Möbius! Geschikt voor iedereen, ook voor middelbare scholieren.

Wat is wiskunde en wat kun je ermee? In Café Möbius kan iedereen kennis maken met wiskunde en de alledaagse relevantie ervan. Beleef de intrigererende aspecten van wiskunde en zie hoe wiskunde onmisbaar is in ons dagelijkse leven. Café Möbius is alleen geopend op zaterdag 2 februari van 14 tot 18 uur. De vorm van deze middag is informeel: laagdrempelige workshops met 'open deuren' en een enkele lezing. Kortom: iedereen is welkom en de inschrijving is gratis!

Ook in Café Möbius geven de wiskundemeisjes acte de présence. We hopen veel van onze lezers daar te zien, schrijf je dus snel in!

Michiel Huisman zong tijdens de laatste aflevering van het school-tv programma Wiskunde voor de tweede fase (waar de wiskundemeisjes hun eigen column in hadden) het liedje Water. Hij componeerde de melodie bij de tekst van Marjolein Kool. Nu te zien via YouTube!

Op tweede kerstdag komt de Nationale Rekentoets op tv, om 20.40 uur op Nederland 2. De show wordt gepresenteerd door Joost Prinsen. En raad eens wie de opgaven uitleggen? Juist, jullie favoriete wiskundemeisjes! Kijken dus.

Met dank aan Leendert Jansen, die deze mooie foto gemaakt heeft.

Afgelopen woensdag verscheen in dagblad Trouw een nogal polariserend artikel over het rekenonderwijs: De rekenmethode van opa werkt altijd.

Het artikel laat verschillende mensen aan het woord over de kwaliteit van het rekenonderwijs en over de rekenvaardigheden van basisscholieren. De meningen blijken sterk verdeeld, en de onderzoeksgegevens worden op verschillende manieren geïnterpreteerd. Marisca en Rob Milikowski, die samen een Rekencentrale runnen in Amsterdam, zeggen dat kinderen steeds slechter rekenen, en vooral cijferen. Jan van de Craats is het daarmee eens. Alle drie vinden ze dat kinderen meer moeten oefenen. En de Milikowski's wijzen het Freudenthal Instituut aan als boosdoener.

Adri Treffers, emeritus hoogleraar rekenonderwijs aan het FI en een van de geestelijk vaders van het realistisch rekenen zegt dat het juist goed gaat met de rekenvaardigheden. Kees van Putten, psycholoog aan de Universiteit Leiden, meldt dat het ongeveer even goed gaat als in 1987: op getalbegrip en schattend rekenen gaat het beter, op drie andere gebieden, die allemaal bij het cijferen horen, gaat het slechter dan vroeger. Een van de redenen waarom kinderen niet zo goed scoren is dat ze geen papier gebruiken: ze blijken alleen hun antwoord op te schrijven. Maar Treffers vindt de conclusies niet terecht: als je kinderen een som op papier laat uitwerken gaat het heel goed. Bovendien vindt hij het een beetje flauw van zijn opponenten dat ze zo hameren op die sommetjes waarvan we met z’n allen hadden afgesproken dat ze in het onderwijs minder nadruk zouden krijgen. Maar waarom is het rekenonderwijs eigenlijk vernieuwd?

De wiskundemeisjes zitten niet goed genoeg in de materie om te weten wie gelijk heeft. Ionica heeft de oude staartdeling geleerd op school, en ik een nieuwe variant; allebei hebben we prima leren rekenen. Maar misschien ligt het anders voor zwakke leerlingen, en misschien verschilt wat de beste aanpak is ook wel per persoon. Lees het artikel zelf, de wiskundemeisjes zijn erg benieuwd naar jullie reacties!

Op 25 januari is de eerste ronde van de Nederlandse Wiskunde Olympiade op allerlei scholen in heel het land! Je kunt je een middag vastbijten in leuke, uitdagende wiskunde-opgaven. En wie weet mag je dan wel naar de tweede ronde! Uiteindelijk zal een team van zes scholieren worden afgevaardigd naar de International Mathematical Olympiad in Duitsland in de zomer van 2009.

Om een idee te geven van het type opgaven: op deze site kun je de opgaven en oplossingen van eerdere jaren vinden.

Meer informatie over de olympiade is te verkrijgen bij je wiskundedocent of op de website. Heeft jouw school zich nog niet aangemeld? Geen nood, de organisatie doet zijn best om te late aanmeldingen ook nog te verwerken.

Afgelopen week heeft de visitatiecommissie wiskunde van QANU (Quality Assurance Netherlands Universities) haar rapport gepresenteerd. De commissie heeft de meeste wiskunde-opleidingen aan de Nederlandse universiteiten beoordeeld op allerlei aspecten als bestuur, personeel, voorzieningen, eindtermen, toetsing, studiebegeleiding en de lerarenopleidingen.

Het rapport is hier te vinden. (Aan de Universiteit Leiden is wiskunde samen met de rest van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen gevisiteerd, dat rapport staat op dezelfde site.)

Het algemene deel van het rapport is interessant om te lezen voor iedereen die te maken heeft met het universitaire wiskunde-onderwijs: zien hoe de andere universiteiten zaken aanpakken kan zeker inspiratie opleveren.

Rob Tijdeman, de voorzitter van de commissie, zei in zijn begeleidende voordracht:

In de overgrote meerderheid van de gevallen gaf de commissie echter een overtuigende voldoende. Studenten blijken met plezier en overgave te studeren, zijn enthousiast over de bereikbaarheid van stafleden en de kleinschaligheid van de wiskundeopleidingen, en in het algemeen tevreden over de wijze waarop door hen gesignaleerde problemen worden opgelost. De meeste alumni zijn tevreden over de gevolgde opleiding, zelfs als ze de verworven kennis in hun dagelijkse werk niet meer toepassen, al is de spreiding in opvattingen hier groter. Met name over de lerarenopleiding werden nogal wat negatieve opmerkingen gemaakt. Het was ook goed te merken dat aan sommige klachten van alumni, zoals meer praktijkproblemen of meer aandacht voor Engels, inmiddels tegemoet gekomen was.

De opvallendste aanbeveling gaat dan ook over de universitaire lerarenopleidingen:

De commissie acht het gewenst dat er een sterkere band komt tussen de vakcomponent en de didactisch-pedagogische component van de lerarenopleidingen wiskunde. Dit kan bereikt worden door de lerarenopleidingen binnen de faculteit te plaatsen waar de wiskunde toe behoort, bijvoorbeeld per faculteit een zo’n opleiding. In zo’n opleiding kan aanstaande leraren geleerd worden leerlingen met verschillende capaciteiten ieder op eigen niveau te bedienen en zo ook de meest begaafde leerlingen voldoende uit te dagen. Het wiskundeniveau van de meeste leraren die nu worden opgeleid schiet hiervoor ver te kort. De universiteiten hebben hier ook een sociaal-maatschappelijke taak.

Dit klinkt als een erg goed idee! Ik hoor van studenten aan de universitaire lerarenopleidingen in Leiden weinig positieve geluiden. Maar ik ken natuurlijk niet per se een representatieve steekproef, dus ik ben erg benieuwd naar jullie reacties hierop.

Begin 2006 ontstond veel ophef rond een actie van de Nederlandse studieverenigingen wis- en natuurkunde: Lieve Maria. De studenten schreven een brief aan toenmalig minister Maria van der Hoeven met klachten over het wiskunde-onderwijs dat zij, tweede fase leerlingen, op school genoten hadden.

Op de universiteit kwamen ze er namelijk achter dat ze wiskundige voorkennis misten. Zo kregen ze een moeilijke start bij hun studie:

Ik kreeg gelijk een erg moeilijk vak, Analyse 1. Ik begreep helemaal niets van wat er in het boek stond, maar de docent zei dat we het allemaal al lang gehad hadden op de middelbare school. Ik weet niet goed wat ik moet doen, ik heb altijd mijn sommen gemaakt op het VWO. Ik herkende de formules wel, maar ik heb er te weinig mee geoefend...

De minister paste haar plannen aan naar aanleiding van deze actie: ze schrapte minder uren wiskunde dan ze eerst wilde doen.

Gonny Hauwert en Frank van Rest, de studenten die de brief indertijd schreven namens studievereniging De Leidsche Flesch, zijn uitgenodigd om morgen voor de parlementaire commissie onderwijsvernieuwingen te verschijnen. Ze mogen tussen 15.05 en 15.55 met de commissie praten. Het gesprek zal live te volgen zijn via www.tweedekamer.nl.