Wiskundemeisjes

Vanmiddag zijn op de TU/e in Eindhoven de prijswinnaars van de Nederlandse Wiskunde Olympiade bekendgemaakt! Voor de derde keer op rij heeft Wouter Berkelmans uit Amstelveen de eerste prijs (500 euro) in de wacht gesleept. Hij behaalde het maximale aantal punten. De tweede (400 euro) en derde prijs (300 euro) zijn gewonnen door Maarten Roelofsma uit Apeldoorn en Jelle van den Hooff uit Amstelveen. Opmerkelijk is dat een derdeklasser doorgedrongen is tot de prijswinnaars: Guus Berkelmans (de broer van Wouter) behaalde de tiende plaats.

Wouter Berkelmans

De eerste ronde werd in januari georganiseerd op ruim 200 middelbare scholen in het hele land. De beste 130 deelnemers werden uitgenodigd om mee te doen aan de tweede ronde, in september. Uiteindelijk deden 123 leerlingen mee en vandaag werd de ranglijst dus bekendgemaakt!

Dertig deelnemers van de tweede ronde zijn nu uitgenodigd om mee te doen aan een intensief trainingsprogramma voor de Internationale Wiskunde Olympiade in Duitsland van 13 tot 22 juli 2009. Uiteindelijk zullen hieruit zes leerlingen geselecteerd worden voor het team dat ons land daar vertegenwoordigt.

De top 10 van de Nederlandse Wiskunde Olympiade 2008 ziet er zo uit:
1. Wouter Berkelmans (17, Barlaeus Gymnasium, Amsterdam)
2. Maarten Roelofsma (17, Gymnasium Apeldoorn)
3. Jelle van den Hooff (17, Vossius Gymnasium, Amsterdam)
4. Raymond van Bommel (17, College Hageveld, Heemstede)
5. Harm Campmans (16, SG De Grundel, Hengelo)
5. Wadim Sharshov (17, Stedelijk Gymnasium Leiden)
7. Tim den Dulk (18, Montessori Lyceum Herman Jordan, Zeist)
8. Vlad Sandu Dragu (17, Fioretti College, Lisse)
9. Leendert Los (17, Gomarus College, Groningen)
10. Guus Berkelmans (14, Barlaeus Gymnasium, Amsterdam)

Van harte gefeliciteerd allemaal, en succes bij de training!

In het novembernummer van Pythagoras wordt de prijsvraag van dit jaar gepresenteerd. Maar de prijsvraag is al aangekondigd op de wetenschapsdagen op het CWI en in Leiden, en staat ook al op internet!

Er zijn erg mooie prijzen te winnen, zoals deze fractalboom van Koos Verhoeff. Maar wat moet je doen?

De prijsvraag heeft een taalkundige basis. Het principe is dat je getallen uitschrijft in letters en deze telt. Een voorbeeld: het getal 13 (dertien) heeft uitgeschreven 7 letters. We noteren dit als volgt: P(13) = 7. We noemen P de Pyth-actie. Het getal 2500 kun je uitspreken als 'tweeduizend vijfhonderd' en als 'vijfentwintighonderd'.

De opdracht van de prijsvraag van dit jaar is om correcte wiskundige vergelijkingen te zoeken waarin maximaal zes verschillende getallen worden gebruikt, die ook correct blijven als je op alle getallen de Pyth-actie toepast. Zo'n vergelijking noemen we een Pythagorasvergelijking. Een simpel voorbeeld is 13 + 16 = 29, want er geldt ook: P(13) + P(16) = P(29): 7 + 7 = 14.

Voor afspraken over de schrijfwijze en voor de opdrachten (in maar liefst zes categorieën): klik hier. Insturen kan tot 1 april 2009!

Eerder dit jaar haalden Jeanine en ik onze kersenjurkjes uit de kast om Lex Schrijver te interviewen over het bekroonde project Diswis. Inmiddels heeft Niels (een van de drijvende krachten achter Diswis) een compilatie gemonteerd, hieronder zien jullie het resultaat.

Volgende week komen wiskundigen uit de twee Nederlandse netwerken DIAMANT (Discrete, Interactive and Algorithmic Mathematics, Algebra and Number Theory) en GQT (Geometry and Quantum Theory) bij elkaar voor een conferentie op het Lorentz Center in Leiden. Op de woensdag is er ook ruimte ingeruimd voor middelbare-schooldocenten wiskunde. Op deze docentendag worden vier workshops gegeven over Wiskunde D-modulen waarvan het onderwerp onder een van de netwerken valt. Bovendien biedt het docenten en wetenschappers de gelegenheid om met elkaar in contact te komen.

De onderwerpen die aan de orde komen zijn:

• Complexe getallen (Hans Sterk en Jan-Willem Knopper (TU/e))
• Cryptografie (Hans Sterk en Jan-Willem Knopper (TU/e))
• Diophantische vergelijkingen (Gunther Cornelissen en Steven Wepster (Universiteit Utrecht))
• Kansrekening (Alex van den Brandhof (Vossius Gymnasium Amsterdam))

De dag duurt van 10 tot 17 uur en wordt natuurlijk afgesloten met een borrel! Deelname is gratis en op verzoek wordt na afloop een nascholingscertificaat uitgereikt. Meer informatie en een elektronisch aanmeldformulier vind je hier.

Een tijdje geleden schreven we een stukje over de Riemann-hypothese. Daarin noemden we ook de succesvolle webklas over dit onderwerp van de UvA. En nu is er goed nieuws voor geïnteresseerde scholieren: de UvA-webklas De Riemann-hypothese: een miljoenenprobleem, onder leiding van Jan van de Craats, gaat weer van start! De webklas is geschikt voor leerlingen uit 5 en 6 vwo met wiskunde B1,2 en duurt van 3 november tot 1 december.

Er is nog meer leuks, want in het voorjaar van 2009 begeleidt Jan Brandts nog een wiskunde-webklas: Pagerank: de Wiskunde die Google groot maakte. Daarin leer je meer over hoe Google bepaalt of een website belangrijk is of niet. En je leert hoe je ervoor kan zorgen dat je eigen website wat verder bovenaan verschijnt in de zoekresultaten!

Je kunt de webklassen vaak gebruiken voor een profielwerkstuk, en meedoen kan helpen om uit te vinden of de studie wiskunde iets voor jou is. Je volgt de cursus thuis of op school, en online of via e-mail onderhoud je contact met de docent en je medestudenten. Een webklas duurt ongeveer tien uur, verdeeld over vier weken.

Meer informatie over de UvA-webklassen vind je hier, informatie over de webklas over de Riemann-hypothese staat hier en aanmelden kan daar ook.

Gisteren vond de allereerste Junior Wiskunde Olympiade plaats. De leerlingen uit de klassen 1, 2 en 3 die vorig jaar het beste scoorden bij de Kangoeroewedstrijd werden uitgenodigd: uit elke klas 30. Omdat er maar liefst 37.744 leerlingen uit klas 1, 2 en 3 hebben meegedaan aan de Kangoeroewedstrijd was het al een hele prestatie als je een van de gelukkigen was die mochten deelnemen!

De wiskundemeisjes waren er niet bij, maar hebben gehoord (met dank aan Birgit) dat het een bijzonder geslaagde dag was. Naast de wedstrijd, die uit twee delen bestond, was er een lezing over kansrekening van Ronald Meester, en 's middags gaf Erjen Lefeber een workshop over grafen.

De opgaven waren er in twee soorten. Het eerste deel bestond uit meerkeuzevragen, het tweede deel uit open vragen. Als je benieuwd bent naar de opgaven, klik dan op de volgende links: opgaven deel 1, opgaven deel 2 en (niet meteen spieken!!) de antwoorden. De deelnemers bleken nog slimmer te zijn dan verwacht, en de beste deelnemer had bijna alles goed: Rens Bloom (zie foto) haalde 58 van de 60 punten.

Er waren 82 deelnemers die vorig jaar in klas 1, 2 of 3 zaten. In elke categorie waren er zes prijswinnaars, en er was ook nog een prijs voor de jongste deelnemer: Jonathan Steinebach.

De andere prijswinnaars zijn:

Klas 1:
1. Thijs Douwes, 49 punten
2. Jeroen Huijben, 45 punten
3. Lars Jellema, 45 punten
4. Peter van Hintum, 43 punten
5. Matthijs Lip, 42 punten
6. Fabian Brull, 40 punten

Klas 2:
1. Guus Berkelmans, 52 punten
2. Dominique Begijn, 46 punten
3. Balder Stalmeier, 46 punten
4. Suthes Balasooriyan, 42 punten
5. Jorrit Hortensius, 42 punten
6. Lana de Vries, 42 punten

Klas 3:
1. Rens Bloom, 58 punten
2. Tom van den Bosch, 53 punten
3. Dennis Zwarthoed, 49 punten
4. Bobby Yang, 46 punten
5. Henko Aantjes, 46 punten
6. Floris van Loo, 45 punten

De scores van de andere deelnemers zijn hier te vinden. (Als twee deelnemers evenveel punten haalden, werd de rangorde bepaald door de score in de Kangoeroewedstrijd.)

Van harte gefeliciteerd allemaal!

Gelezen op nu.nl:

De kwaliteit van lessen rekenen en wiskunde verschilt veel per basisschool. Bijna een kwart van de scholen presteert onder het gemiddelde en ruim een kwart doet het bovengemiddeld goed.

Dat de kwaliteit van rekenlessen sterk verschilt is natuurlijk wel nieuws. Maar dat het aantal scholen dat bovengemiddeld presteert ongeveer even groot is als het aantal dat ondergemiddeld presteert, lijkt ons minder bijzonder.

Juan tipte ons over MathTV, een website vol filmpjes waarin opgaven worden uitgelegd. De problemen zijn tamelijk elementair, zoals het oplossen van of het berekenen van . Het aardige is dat er voor veel problemen twee of meer filmpjes door verschillende docenten zijn gemaakt. Je kunt als leerling dan zelf kiezen wiens uitleg je het helderst vindt. Of welke docent je het meest aantrekkelijk vindt natuurlijk... Er staan ook al Spaanse filmpjes op de site. Misschien is het iets voor de WisFaq! om Nederlandse versies te maken?

MathTV heeft ook een eigen YouTube kanaal, helaas mag ik de meest interessante filmpjes niet embedden. Hierbij toch twee voorbeelden.

Zoals jullie weten, waren Ionica en ik afgelopen weekend op Lowlands. De Grote Wiskundemeisjesquiz werd goed bezocht, net zoals Ionica's verhaal over Seks en Wiskunde. De workshops van de andere universiteiten waren ook zeker de moeite waard en hopelijk hebben een boel Lowlandsgangers zo de wiskunde eens van een andere kant gezien.

Maar wat ook belangrijk is: de SIGMA-prijs werd uitgereikt! Deze jaarlijkse prijs is bedoeld om de meest bijzondere resultaten op het gebied van wiskunde-aansluiting in het hoger onderwijs te belonen en te laten zien wat de genomineerde projecten eigenlijk doen.

Ruben van het Wiskundetoernooi en Niels van Diswis laten trots hun prijs zien

Er waren twee winnaars, want er was niet alleen een juryprijs, maar ook een publieksprijs. De juryprijs (een reis-cheque van maar liefst €5000,=) ging naar het project Diswis van De Praktijk. Dit scheef de jury over Diswis toen de nominaties bekendgemaakt werden:

De jury vond dit een prachtig project. Het legt een verband tussen serieuze, discrete wiskunde met levensechte toepassingen, ondersteund met concrete en actuele bedrijfsbezoeken. Het geheel is samengebracht in een bruikbaar pakket dat in het lopende onderwijsprogramma van vo en ho past. Bovendien zijn wo-studenten betrokken bij het geven van de lessen, hetgeen dit project een fraaie meerwaarde kan geven. Een aantal aspecten dient nog verheldering. Zo is niet duidelijk of een duurzame deelname vanuit het beroepenveld is gegarandeerd bij opschaling van het project. En zijn de studenten wel voldoende didactisch geschoold om de lessen te kunnen geven? Er zijn dus nog wat “open eindjes” waarover we op Lowlands graag meer horen.

De publieksprijs (een reis-cheque van €2500,=) ging naar het Wiskundetoernooi van de Radboud Universiteit Nijmegen. De jury schreef:

Het Nijmeegse wiskundetoernooi maakt grote groepen scholieren enthousiast over wiskunde. De jury vindt het slim dat de leerlingen op de universiteit worden ontvangen en zo een goede eerste indruk krijgen van de academische wereld. Ook zijn we blij dat het toernooi niet alleen op de slimste jongens van de klas is gericht. De grootse opzet met multimedia en het herontwerp dat is doorgevoerd, is zeker vernieuwend. We hopen dat het Wiskundetoernooi nog veel jaren zal blijven bestaan en nomineren het voor de SIGMA-prijs.

Alle medewerkers van Diswis en het Wiskundetoernooi: nogmaals hartelijk gefelicteerd!

Deze week in Science: een Amerikaanse studie laat zien dat jongens en meisjes even goed zijn in wiskunde. Het onderzoek bekeek zeven miljoen scholieren in tien staten.

Bijna twintig jaar geleden, in 1990, werd ook zo'n groot onderzoek gedaan, geleid door psychologe Janet Hyde van de University of Wisconsin in Madison. Zij vond toen een te verwaarlozen verschil in wiskunderesultaten van jongens en meisjes tot ongeveer 13 jaar. Maar vanaf het moment dat ze naar high school gingen, leken jongens beter te zijn in het oplossen van complexere problemen. Nu is ook dat verschil verdwenen, schrijft Hyde in Science.

Lees verder in de nrc en het nieuwsbericht van Science.