Wiskundemeisjes
Internetbureau Rotterdam 
Archief voor categorie 'Algemeen'
Vorige week had ik een Amerikaanse vriend op bezoek. Hij moest in Nederland even wennen aan meters, grammen en graden Celcius. Maar hij vertelde dat hij een handige truc kende om van kilometers naar mijlen te rekenen. Waarschuwing: deze truc is alleen geschikt voor wiskundigen en andere mensen die stukken van de Fibonacci reeks uit hun hoofd kennen.
Een mijl is namelijk ongeveer 1.609 kilometer en dat zit niet zo ver af van de gulden snede (ongeveer 1.618). Er wordt heel wat onzin geschreven over de gulden snede, maar het is zeker waar dat de verhouding tussen twee opeenvolgende getallen in de reeks van Fibonacci naar de gulden snede gaat. Wat was de Fibonacci reeks ook al weer? Je begint met 1,1 en daarna neem je steeds de som van de twee vorige termen. De reeks begint dus zo:
Omdat de verhouding tussen twee getallen in deze reeks ongeveer gelijk is aan de gulden snede, die weer ongeveer gelijk is aan de verhouding tussen mijl en kilometer, kun je deze reeks gebruiken om van kilometers naar mijlen te rekenen. Of andersom natuurlijk. Om van mijlen naar kilometers te gaan, schuif je een term door in de reeks: 5 mijl is ongeveer 8 kilometer. Om van kilometers naar mijlen te rekenen, ga je juist een term terug: 89 kilometer is ongeveer 55 mijl.
Je zit er misschien een beetje naast, maar je kunt je vrienden versteld doen staan met deze snelle omrekentruc. Wel zorgen dat je de reeks van Fibonacci ook voor grote getallen paraat hebt en dat je een beetje goed kunt interpoleren!
(Ionica)
Afgelopen weekend was ik in Frankrijk op LLL25+ om de 25ste verjaardag van het Lenstra-Lenstra-Lovasz algoritme te vieren. Hierbij wat losse flarden.
Quote van Jürgen Klüners
(Waarbij weer eens duidelijk wordt dat wiskundigen soms net andersom denken dan anderen)
"It would be very nice if this algorithm that works well in practice, also works nice in theory."
Kolmogorov en het communistische regime
Tijdens een receptie zei ik tegen Claus Schnorr dat ik het bijzonder vond om daar zoveel wiskundigen te ontmoeten waarvan ik het werk bestudeerd had. Daarop vertelde Schnorr dat hij datzelfde gevoel had toen hij als jonge wiskundige Kolmogorov ontmoette. Schnorr en Kolmogorov raakten zelfs bevriend en maakten gezamenlijke uitstapjes. Schnorr kon allerlei mooie verhalen vertellen over Kolmogorov en het communistische regime.
Andrey Kolmogorov was uitgenodigd om te spreken op een Amerikaanse wiskundeconferentie. Hij had de uitnodiging al geaccepteerd, maar moest nog toestemming krijgen van de communistische regering om naar Amerika te reizen. De ambtenaren bedachten dat het niet de bedoeling was dat er meer kennis naar Amerika werd gebracht, dan dat er mee werd teruggenomen. Daarom mocht Kolmogorov níet naar de conferentie, maar mocht er wel een jongere vervanger gaan. Die wist namelijk nog niet zo veel en kon zo meer kennis mee terugnemen...
Het tafellaken na de lunch van Hendrik Lenstra
(Klik op de foto voor de grote versie)
Matthijs Coster opperde tijdens de lunch een methode om abc-drietallen te vinden. Hendrik Lenstra werkte snel wat voorbeelden uit. Zien jullie wat de methode is?
(Ionica)
Het is weer juli, en dat betekent: (bijna) zomervakantie! De wiskundemeisjes gaan wel even op vakantie, maar we zullen er voor zorgen dat hier evenveel leuks te lezen is als altijd.
Om jullie een extra vakantie-uitdaging te geven op reis of thuis schrijven we een heuse zomerprijsvraag uit:
mail ons je mooiste of grappigste foto met wiskunde erop!
Een voorbeeld van een goede oplossing is Ionica's foto uit Berlijn:
Laat vooral je creativiteit en je ideeën over wiskunde de vrije loop, we hebben geen andere criteria dan: er moet iets dat met wiskunde te maken heeft op de foto te zien zijn. (Mensen met een wiskundemeisjes-t-shirt aan hebben natuurlijk een kleine voorsprong!)
Wat kun je winnen?
Geen prijsvraag zonder prijzen! Er zijn één hoofdprijs en twee troostprijzen te winnen.
De hoofdprijs is een wiskundemeisjes-prijzenpakket, bestaande uit: een wiskundemeisjes-t-shirt naar keuze, een leuk wiskundeboek (te kiezen uit een lijstje dat wij nog gaan maken) en een jaarabonnement op Pythagoras! Pythagoras is een wiskundetijdschrift voor jongeren (maar ook leuk voor andere mensen).
De deadline voor inzenden is 31 augustus. Per persoon mogen maximaal 5 foto's meedingen. Als je je foto instuurt, ga je er mee akkoord dat wij hem op de site plaatsen en eventueel voor andere wiskunde-promotiedoeleinden gebruiken. Over de uitslag kan niet gecorrespondeerd worden.
(Jeanine, met dank aan Pythagoras!)
Een vriend van me heeft pi op zijn bovenarm laten tatoeëren. Dat vond ik behoorlijk stoer. Tot ik Virtual Courtney zag.
Deze wiskundige heeft de gulden snede als kettingbreuk op haar arm! De kettingbreuk van de gulden snede bestaat uit een oneindige reeks enen. De tatoeage vormt een band die in zichzelf overloopt, zodat je ook een oneindige breuk krijgt. Briljant! Waarom heb ik dit niet als eerste bedacht?
Courtney schrijft zelf op haar blog: "With my tattoo, if you start reading at one of the 1’s, it’s really “One plus one over one plus one over one plus one over….” That’s infinite! And it’s on my arm!"
(Ionica)
De taakgroep landelijke wiskunde-PR van de Nederlandse Vereniging voor Wiskundeleraren en het Koninklijk Wiskundig Genootschap roept sollicitanten op voor de functie nationale PR-medewerker wiskunde. Je kunt hier de complete advertentie bekijken. Het gaat om een aanstelling van één dag per week en ik weet uit ervaring dat het een ontzettend leuke baan is. Dus als jij je in wilt zetten om de beeldvorming van wiskunde te verbeteren, reageer dan vooral!
(Ionica)
Wiskunde en muziek: we hebben het er hier al vaker over gehad. Sinds een maand zit ik op Last.fm en ik heb voor jullie een playlist met wiskundige liedjes samengesteld. Je kunt hieronder op de play-knop drukken om te genieten van nummers van Tom Lehrer, Xenakis en de Deense Matte Matik. Maar ook naar wiskundig verantwoorde liedjes van The Shins, Badly Drawn Boy en Built to Spill. De liedjes komen in willekeurige volgorde voorbij. Als er in de reacties goede tips komen (die ook op Last.fm staan), dan zal ik die aan de playlist toevoegen!
|
|
(Ionica)
De hype rond het bijna-Franklin vierkant dat in maart dit jaar door drie scholieren gevonden werd, heeft toch vruchten afgeworpen. Arno van den Essen mailde ons dat een aantal mensen verder ging zoeken naar het 12x12 Franklin vierkant en inmiddels zijn er nieuwe resultaten.
Wat is een Franklin vierkant?
Een 12x12 Franklin vierkant is een vierkant van 12 bij 12 hokjes dat opgevuld is met de getallen 1 t/m 144 en dat aan drie eigenschappen voldoet:
1. De som van de getallen in ieder 2x2 deelvierkant is gelijk aan 290.
2. De som van de getallen op alle parallelle gebogen diagonalen is 870.
3. De som van alle getallen in iedere halve rij en halve kolom (vanaf de rand gerekend) is 435.
Het was echter helemaal niet duidelijk of zo'n vierkant wel bestaat!
De Franklin vierkanten zijn genoemd naar staatsman en politicus Benjamin Franklin, die als eerste over deze vierkanten nadacht.
En jawel! De wiskundelerares Carmen van den Boom is docent van het jaar geworden! Hoera!
(Ionica)
ps Voor mensen die nu voor het eerst van Carmen horen: kijk vooral ook even hier.
Camiel noemde ons twee jaar geleden als eerste "wiskundemeisjes". Langzamerhand begint het woord "wiskundemeisje" op steeds meer plaatsen op te duiken. Schrijfster Ariëlla Kornmehl zegt in een interview bijvoorbeeld: 'Ik was meer een wiskundemeisje. Wiskunde, biologie, geen talen.' En over de film High School Musical schrijft De Jonge Journalist: 'De scholieren in deze film zijn volgestopt met clichés. Zo heb je de wiskundemeisjes die overal een antwoord op hebben'. We hopen dat wiskundemeisje (het ~ (v.), ~s) uiteindelijk in de Van Dale komt te staan...
(Ionica)
Mensen vragen me vaak waarom er zo weinig meisjes wiskunde studeren. Ik weet nooit goed wat ik moet zeggen, want ik zie geen enkele goede reden waarom meisjes géén wiskunde zouden doen. Ik denk niet dat vrouwen in principe minder goed zijn in wiskunde en ik geloof ook niet zo dat mannen of de maatschappij 'ons' tegenwerken. Dus waarom zitten er zo weinig vrouwen bij de exacte vakken?
Philip Greenspun kwam met een bijzonder originele verklaring. Hij gelooft dat (Amerikaanse) vrouwen niet voor wetenschap kiezen, omdat het domweg geen goede carrière is. Hij benadrukt hoe moeilijk het is om aan de wetenschappelijke top te komen en dat er maar weinig mensen echt zo ver komen:
In short, some young people think that science is a good career for the same reason that they think being a musician or actor is a good career: "I can't decide if I want to be a scientist like James Watson, a musician like Britney Spears, or an actor like Harrison Ford."
Hij kijkt naar de arbeidsvoorwaarden:
The picture so far is pretty bleak. The American academic scientist earns less than an airplane mechanic, has less job security than a drummer in a boy band, and works longer hours than a Bolivian silver miner.
En volgens Greenspun hebben vrouwen daar terecht geen zin in en kiezen ze liever voor het bedrijfsleven of de medische wereld. Hij legt ook nog uit waarom mannen wél voor wetenschap kiezen:
- young men strive to achieve high status among their peer group
- men tend to lack perspective and are unable to step back and ask the question "is this peer group worth impressing?"
Ik raakte tijdens het lezen van Greenspuns betoog meer en meer overtuigd dat hij een punt heeft, maar lees het vooral zelf: Women in Science.
(Ionica)
