Wiskundemeisjes

De BBC zendt al een paar jaar het programma More or less uit op de radio. Van de website:

We like to think that More or Less has no particular subject.

Rather it touches on every subject, with the same calm authority.

We all use numbers in so many ways to argue about, understand, help make sense of the world around us.

More or Less hopes to make that task easier, more entertaining, more surprising.

Over wiskunde in de echte wereld dus, voor een breed publiek!

Presentator Tim Harford

Op 17 april is de nieuwe serie begonnen. De meest recente aflevering is online terug te luisteren, net als de oudere afleveringen in het archief.

Op de website staan een paar filmpjes, waarin programma-gasten uitleggen wat zij met getallen hebben. Marcus du Sautoy vertelt bijvoorbeeld waarom 17 zijn favoriete getal is. Leuk!

Een tijdje geleden meldde iemand hier dat hij een Yoshimoto kubus had gekocht. Nieuwsgierig zocht ik naar een filmpje en was in eerste instantie niet onder de indruk. Tot...nuja...kijk zelf maar.

Je kunt de kubus voor 55 dollar kopen bij de MoMA Store. Maar je kunt er ook zelf een van papier vouwen met de instructies (pdf) van Dave Brill.

Klaus tipte ons over dit topologische filmpje met een wiskundige striptease.

Ik vind het tamelijk briljant om de gebruikelijke paal in een striptease-act op deze manier in te zetten!

In september ging ik naar het symposium ter ere van de 90ste verjaardag van N.G. de Bruijn. Hier schreef ik toen wat over hem.

Voor wie er niet naar toe kon: sinds kort staat een filmpje van de voordracht "Terugblik", die De Bruijn daar zelf gaf, online, net als de felicitatiebrieven die hij gebundeld van een boel bevriende collega's kreeg!

Donald Knuth begint zijn brief bijvoorbeeld met:

"I am so sorry that I forgot to send you a letter of congratulations on March 26, because that was the day on which you were exactly 32768 days old.

Soon you will be 90 years old, and that fact does have nontrivial interest from a linguistic standpoint, because of words like "nonagenarian". But I'm sure you agree that 2¹⁵ is a much more interesting number than 90. Alas, I missed my chance for that one. The best I can do now is to send this belated letter, to celebrate the 32869th day after your birth. (Not only is 32869 a prime, it's also the number of permutations of that do not contain the pattern 253 except in the context 42513, according to Claesson, Dukes, and Kitaev.)"

Op TED staan een heleboel nieuwe voordrachten van de bijeenkomst in 2009. Er zit niet erg veel wiskunde in onderstaand filmpje, maar er zit wel heel veel wiskunde achter om het te laten werken. Bovendien is het supercool!

Een echte wiskundige haalt zijn voldoening natuurlijk uit prachtige onderzoeksresultaten, maar voor wie daarnaast roem, aandacht en gilllende groupies wil, geven we deze week een tip 5 om ook eens volop in de media te komen. Vandaag tip nummer vier!

4. Doe een soort onzinberekening.
Altijd goed voor veel kleine nieuwsberichten op internet: bereken iets geks. Natuurlijk zeg je er netjes bij dat je allerlei aannames maakt en dat je model met een korreltje zout moet worden genomen. Laat het maar aan de redactie over om alle nuances weg te laten en een schreeuwerige kop te verzinnen.

Vorig jaar berekende Peter Grünwald op verzoek van Quest hoeveel mensen er ooit geleefd hadden. Hij moest zelf een beetje lachen om de berekening en had dat ook gezegd. De media gingen echter uit hun plaat: er waren al 107,5 miljard mensen geboren! En het was berekend door een Echte Wiskundige, dus het moest wel waar zijn. Kijk maar eens wat er nu nog omhoogkomt in als je zoekt op `grunwald+mensen+geleefd'.

Een tijd terug maakte ik een lange treinreis met Matthijs Coster. Matthijs besteedde bijna de hele reis aan het bouwen van een kunstige kubus van louter lucifers. De hele coupé keek vol bewondering toe hoe hij de lucifers zorgvuldig in elkaar schoof. Matthijs bleek vroeger bekend te staan om zijn knappe bouwwerken. Kijk maar eens naar deze foto van een jeugdige Matthijs.

Ik kreeg de prachtige kubus van Matthijs mee en verheugde me er al op om thuis flink indruk te maken met dit kunstwerk dat zonder lijm of touwtjes in elkaar bleef. Ik deed de kubus voorzichtig in mijn tas, maar bij thuiskomst was de kubus uit elkaar geschoven en had ik alleen een heleboel losse lucifers. Later mailde Matthijs nog dat hij mensen normaal altijd adviseerde om de kubus goed in te pakken in een vel papier voor ze hem in een tas deden...

Ik probeer nu de moed te verzamelen om zelf een kubus te bouwen. Onderstaand YouTube-filmpje laat zien hoe het moet. Al deed Matthijs het stiekem nog net iets mooier, met de kopjes om en om.

Een tijd geleden zag ik op de onvolprezen 360 blog een fragment uit Friends waar Joey acteerles geeft. Zijn laatste tip: “Let’s say I’ve just gotten bad news. Well all I do there is try and divide 232 by 13.” Kijk maar even hoe moeilijk dat is voor Joey...

Ik herinnerde me vorige week ineens een andere scène waarin Joey nogal veel moeite heeft met rekenen. TwoPi en Ξ van 360 blog waren zo aardig om ook dat fragment te editen en op YouTube te zetten. Als het goed is verschijnt onderstaand filmpje precies tegelijk met dit bericht op hun site, het is een heuse internationale samenwerking!

De grote vraag is natuurlijk: met welke methode zou Joey hebben leren rekenen?

We schreven al eerder over Andrew Wiles en zijn bewijs van de beroemde laatste stelling van Fermat. Nu vond ik op Google Video de BBC-documentaire van Simon Singh en John Lynch uit 1996 over Wiles en zijn zoektocht naar het bewijs! Later verwerkte Singh het materiaal tot zijn mooie boek Fermat's Last Theorem, vertaald als Het laatste raadsel van Fermat.

Singh heeft op zijn site een Fermat-hoekje ingericht, waar ook allerlei Fermat-trivia te vinden zijn.

Lieve lezers, hierbij een klein kerstcadeautje voor jullie. Sommigen van jullie hebben onderstaand filmpje misschien al gezien, we hebben het twee keer live vertoond. We hebben besloten het op kerstavond online te zetten om iedereen te bedanken voor alle enthousiaste reacties, tips, cadeautjes en steun die we dit jaar kregen!

We maakten het filmpje voor het afscheid van Rob Tijdeman met hulp van kunstenares Liset van Dommelen en de onvolprezen promovendi Charlene Kalle, Vincent van der Noort en Relinde Jurrius.

Het idee ontstond tijdens een lang etentje (met vrij veel wijn) eerder dit jaar. Jeanine en ik hadden het over het destijds immens populaire `Boer zoekt vrouw'. Ineens viel ons iets op aan de begroepsgroep boeren: het zijn vooral mannen, ze zijn bezeten van hun werk, vaak wat slechtgekleed en een tikje onhandig in de sociale omgang - vooral met vrouwen. Maar als je ze een beetje leert kennen, dan blijken het heel erg lieve mannen. Mmm....voor welke begroepsgroep geldt dat ook? Juist! Daarom hier de pilot van `Wiskundige zoekt vrouw' met een glansrol voor Vincent, de meest aantrekkelijke wiskundige van Nederland.