Wiskundemeisjes

Beste Elise Andrew... over vrouwen in de wetenschap

Deze column verscheen afgelopen zaterdag in de Volkskrant.

Beste Elise Andrew,

Om te beginnen: complimenten voor je geweldige Facebookpagina “I fucking love science”! Een aanrader. (Voor mensen die niet van schuttingtaal houden: zie de afgeleide pagina “Science is awesome”.) Ik volg je al tijden. Elke dag verschijnen er mooie foto’s van rare insecten, hilarische nerdgrappen en toegankelijke wetenschapsnieuwtjes. Van medische doorbraken tot sterrenkunde, van nanodeeltjes tot prehistorische fossielen. Heerlijk, als pauze tussen het lesgeven door. En dat vinden meer dan vier miljoen andere internetters ook.

Vorige week meldde je je aan op twitter. Leuk, nog meer nieuwtjes! Je plaatste dus argeloos op je site een linkje naar je twitteraccount. Onder je eigen naam, met (jawel!) een foto van jezelf. Een leuke, jonge vrouw. En de hel brak los. Binnen een paar minuten verschenen er bergen verbaasde reacties. Niet omdat je nu ook twittert, maar omdat je, nou ja, een aantrekkelijke vrouw bent. Die over wetenschap schrijft. En een woord als “fucking” bezigt. Hoe bijzonder.

Je kreeg een paar soorten vaak terugkerende reacties. Type één: verbazing. Uitspraken als: “Holy shit, I had no clue you were a woman!” en “Always thought you were a dude, I feel like my world has been turned upside down hahah”. Type twee, vooral door mannen: de focus op je uiterlijk. “She has the brains AND the looks!!!??? I am in love.” En type drie: reacties van mensen die de site nog toffer vinden nu ze weten dat hij door een vrouw gemaakt wordt. Ook best raar.

Je kunt zeggen: nou, er werken gewoon niet zoveel vrouwen in de bètawetenschappen, dus de kans dat de site door een man bijgehouden werd is gewoon veel groter. Oké. Maar dan nog zijn de reacties opvallend. Waarom is het zo’n schok? Alleen omdat het statistisch wat minder waarschijnlijk is? Bij mannelijke wetenschappers gaat het nooit direct over hun uiterlijk. Of botst jouw internetimago met allerlei ideeën die ook wij, hoogopgeleide jonge mensen, onbewust hebben over mannen en vrouwen? Zoals een verbaasde reageerder zegt: “meisjes vloeken niet en zijn vaak bang voor spinnen”.

Toevallig waart er ook door Nederland een nieuwe feminismediscussie, nadat omroepbaas Shula Rijxman bij De Wereld Draait Door redacties van praatprogramma’s opriep om eens wat vaker een deskundige vrouw te bellen. Want 70 procent van de gasten zijn mannen, dat is geen goede afspiegeling van de maatschappij. En om ze op weg te helpen (want wat is makkelijker dan steeds dezelfde mensen bellen) had zij vast een lijst van deskundige vrouwen gemaakt, op een presenteerblaadje. Zoals de BBC laatst ook gedaan heeft.

Maar, werd ook gezegd: slimme vrouwen willen eigenlijk liever niet op tv. Alleen als ze vanwege hun specifieke deskundigheid op een bepaald gebied gevraagd worden. Terwijl mannen sneller denken dat ze ergens verstand van hebben. Ook generaliserend, maar ik zelf herken dat wel.

Jij niet, gelukkig. Je wordt overal uitgenodigd vanwege deze gebeurtenis, je laat jezelf zien, prima! Voor je het weet zit jij straks in de database van de BBC, en vragen ze je ook vanwege je expertise. Zodat de wetenschap er een realistisch rolmodel bij heeft.

Keep up the good work!

Jeanine