Wiskundemeisjes

Beste Nibud...over genoeg spaargeld

Deze column verscheen afgelopen weekend in de Volkskrant.

Beste Nibud,

Jullie hebben mij, en heel wat anderen, deze week flink laten schrikken! “Veertig procent van de huishoudens heeft te weinig buffer” waarschuwde het persbericht dat jullie dinsdag uitstuurden. Jullie berekenden dat een huishouden minstens 3.550 euro nodig heeft, maar dat een groot deel van de Nederlanders dat niet haalt.

Om mensen te helpen lanceerden jullie een vernieuwde versie van de BufferBerekenaar. Iedereen kan hier door wat eenvoudige vragen te beantwoorden, ontdekken wat zijn minimale buffer moet zijn. Nog interessanter dat er ook verschijnt wat leeftijdsgenoten met een soortgelijke leefsituatie gemiddeld op de bank hebben staan. Dat leidde verbaasde reacties. Een 32-jarige wetenschapsjournaliste twitterde: “Volgens die Nibud-wijzer hebben mensen met mijn leeftijd & inkomen gemiddeld een buffer van 23.000 euro(!). Geloof er niks van.” Gevolgd door: “Ik weet niet hoeveel spaargeld mijn vrienden precies hebben, maar ik geloof niet dat één ervan dit haalt. Laat staan gemiddeld.”

Oh...telt geld in mijn spaarvarken ook mee? Ik had alleen mijn banksaldo geteld.

Ook ik zag toen ik de BufferBerekenaar invulde op een schrikbarend hoog gemiddeld spaarbedrag staan en vroeg me af hoeveel van míjn vrienden dat haalden. Maar toen bedacht ik dat ik vooral hoogopgeleide dertigers in de Randstad ken. Zij hebben torenhoge woonlasten en begonnen hooguit tien jaar geleden aan hun eerste baan. Terwijl heel veel leeftijdsgenoten op hun achttiende zijn gaan werken, lagere woonlasten hebben en zo al jaren rustig sparen.

Bovendien bedacht ik dat een gemiddeld spaarbedrag eigenlijk helemaal niet zoveel zegt. Als er in een groep van tien vrienden één handige jongen een miljoen op de bank heeft en de rest allemaal honderd euro, dan is hun gemiddelde buffer ruim honderdduizend euro. Terwijl de meerderheid van de groep heel erg veel minder heeft dan dat gemiddelde. In zo’n geval is een mediaan een betere maat: die geeft het midden van de groep aan. De helft van de groep zit onder de mediaan en de andere helft erboven. In dit geval zou de mediaan honderd euro zijn en die geeft meer informatie over wat de groep als buffer heeft.

Dus beste Nibud, als dat hoge spaarbedrag op jullie website een gemiddelde is, dan hoef ik me helemaal geen zorgen te maken als ik daaronder zit. Dat geldt misschien wel voor de meeste mensen! Ik pakte voor de zekerheid jullie rapport “Een referentiebuffer voor huishoudens” er eens bij. Daarin geven jullie een fantastische formule voor het berekenen van de referentiebuffer, vooral die logaritme van het aantal kinderen sprak me enorm aan. En helaas voor mij gebruikten jullie keurig de mediaan. Telefonisch legen jullie uit dat de website het woord mediaan maar niet gebruikt, omdat de meeste mensen dat juist verwarrend vinden. En als schrale troost voegden jullie er nog aan toe dat het gemiddelde de mediaan niet bedoeld is als richtbedrag, het is een spiegel om te zien wat anderen doen.

Keurig gedaan Nibud en volgens mij werkt jullie aanpak uitstekend. Half Nederland is deze week geschrokken en neemt zich voor in 2013 meer te sparen. Ik stort mijn honorarium voor deze column in elk geval gelijk op mijn spaarrekening.

Met zuinige groet,

Ionica