Wiskundemeisjes

Vandaag is het rapport Rekenonderwijs op de basisschool verschenen. Jeanine en ik hebben het nog niet goed kunnen lezen, maar we denken dat een groot deel van jullie geïnteresseerd is in dit nieuws. Daarom hieronder het verse persbericht van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Je kunt ook gelijk het rapport zelf (pdf) downloaden.

Of kinderen nu realistisch leren rekenen of op een traditionele manier maakt geen verschil voor het rekenniveau. Er is geen aantoonbare relatie tussen de gebruikte didactiek en de rekenvaardigheid van kinderen op de basisschool. Dat concludeert de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) in het rapport Rekenonderwijs op de basisschool dat vandaag aan staatssecretaris Sharon Dijksma is aangeboden.

Aanleiding voor het rapport was de scherpe discussie van de laatste jaren over het rekenonderwijs, waarin aanhangers van de realistische en traditionele rekendidactiek lijnrecht tegenover elkaar staan. De KNAW heeft gekeken wat voor wetenschappelijk bewijs er was ten gunste van de effectiviteit van de ene of de andere didactiek, en dat blijkt te ontbreken. Binnen een bepaalde rekendidactiek zijn de verschillen in de rekenvaardigheid van leerlingen groter dan tussen de rekendidactieken zelf. Ook is duidelijk dat de interactie tussen leerling en leraar een grotere rol speelt dan de didactische uitgangspunten: de leraar is belangrijker dan de gebruikte didactiek.

Toch is er reden tot zorg, want het niveau van het rekenen daalt gestaag. De sleutel tot verbetering ligt volgens de KNAW bij de lerarenopleiding, waar het rekenonderwijs ernstig onder druk staat: gemiddeld krijgen de leraren in spe minder dan één uur rekenles per week. Het ministerie van OCW zou het rekenonderwijs op de pabo's én de (nu niet verplichte) nascholing van leraren op het terrein van rekenonderwijs grondig tegen het licht moeten houden.

De KNAW heeft voor het rapport het onderzoek naar rekendidactiek van de afgelopen twintig jaar in kaart gebracht. Zij constateert dat het onderzoek beperkt is en bovendien niet breed genoeg, en pleit voor méér en gevarieerder (internationaal) vergelijkend onderzoek.

Het rapport is geschreven door een breed samengestelde commissie onder voorzitterschap van prof. dr. Jan Karel Lenstra, directeur Centrum Wiskunde&Informatica. Toen in het najaar van 2008 zowel de KNAW als de staatssecretaris van OCW een studie naar effectieve rekenmethoden wilden doen, besloten zij hun krachten te bundelen. Dit rapport is daarvan het resultaat.

Rekenonderwijs op de basisschool - analyse en sleutels tot verbetering is gratis te bestellen of als pdf te downloaden via de site van de KNAW.

Gisteren maakte NWO bekend welke jonge onderzoekers een Veni krijgen. Dit jaar krijgen maar liefst 143 onderzoekers het bedrag van 250.000 euro om de komende jaren ideeën te ontwikkelen en onderzoeken. Hier vind je de complete namenlijst van alle gelukkigen. Ik telde slechts twee wiskundigen op de lange lijst: Lenny Taelman en Mark Veraar. De wiskundemeisjes werken in hetzelfde gebouw als Lenny en hebben hem al persoonlijk gefeliciteerd, bij deze feliciteren we ook Mark van harte! Hieronder lees je hun winnende onderzoeksvoorstellen.

Lenny Taelman - Special Values and t-Motives
Moeilijke rekenkundige vragen over bijvoorbeeld priemgetallen of het bestaan van gehele oplossingen van vergelijkingen zijn vaak beter te begrijpen wanneer ze meetkundig bekeken worden. In dit onderzoek worden problemen over 'speciale waarden' op een meetkundige manier benaderd.

Mark Veraar - Optimale gladheid in vergelijkingen met ruis
Allerlei processen om ons heen zijn onderhevig aan ruis. Wiskundigen modelleren deze processen aan de hand van vergelijkingen met toevalsvariabelen. Dit onderzoek gaat over de optimale gladheid van oplossingen van zulke vergelijkingen.

Toevallig stond deze week dit stripje op PhD Comics, iets waar Mark en Lenny hopelijk geen voorbeeld aan gaan nemen!

De longlists van de Dutch Bloggies, de weblogverkiezing van Nederland, zijn bekendgemaakt. En we staan er tussen! Op de longlist voor Beste Onderwijs Weblog. Op 1 december is de uitreiking, in het Paard van Troje in Den Haag. Spannend!

Vanavond gaan de wiskundemeisjes naar het Viva400-feest. Wij staan namelijk in de Viva400, "een lijst van 400 talentvolle, jonge vrouwen", uitgegeven door tijdschrift Viva! Op het feest in De Zuidpool in Amsterdam neemt staatssecretaris Sharon Dijksma het eerste exemplaar van de lijst in ontvangst.

Uit het persbericht:

De Viva400 is een knipoog naar de Quote500. Alleen wordt er bij deze lijst niet alleen naar inkomen gekeken en is er geen ranking. Hoofdredacteur Corinne van Duin: “Het gaat om onvergelijkbare prestaties. Daarom is deze lijst ook zo leuk. Wat deze vrouwen gemeen hebben is dat ze er gewoon voor gáán. Ze zijn gedreven en doen waar ze goed in zijn én lol in hebben. En zo bereiken ze stuk voor stuk de top.”

Architecten, pianisten, tv-talenten, schrijfsters, topsporters, fotografen, politici, ontwerpers, cabaretiers… Alle 400 zijn uitgenodigd voor de lancering van de lijst tijdens een groots diner donderdag 22 oktober in De Zuidpool in Amsterdam.

Een aantal BN'ers van de lijst is al bekendgemaakt: misschien komen we vanavond Claudia de Breij, Carice van Houten, Chantal Janzen, Marike Jager, Sophie Hilbrand, Zarayda Groenhart, Stacey Rookhuizen, Giovanca Ostiana, Sara Kroos, Eva Jinek, Georgina Verbaan, Sabine Starke, Eva van de Wijdeven, Fatima Elatik, Sabine Uitslag, Yfke Sturm, Katja Schuurman, Wende Snijders, Mirjam Sterk, Ilja Visser, Froukje Jansen, Eva van der Gucht, Rifka Lodeizen, Regina Romeijn of Halina Reijn wel tegen!

De avond zal live te volgen zijn op twitter.

Wisebits worden bedacht door een grote groep wetenschappers onder leiding van Bas Haring, één daarvan ben ik! De RVU heeft allemaal jonge filmmakers gezocht om de filmpjes te maken. Het leukste aan dit project vind ik dat de filmmakers vaak een ontzettend goede manier verzinnen om een idee duidelijk in beeld te brengen. Ik vind het ook tof dat de filmpjes heel verschillend zijn van vorm: van animatie tot mini-documentaire. Lees meer over de achtergrond van Wisebits in dit artikel uit de nieuwsbrief van de Universiteit Leiden.

Binnenkort verschijnen er ook filmpjes die ik samen met Maartje Vergeer heb gemaakt. Hierbij vast een setfoto van een filmpje dat we gisteren hebben gedraaid met Erol Struijk. Kan één van jullie raden waar dat over gaat?

De afgelopen weken zag ik in Amsterdam een heleboel olifanten van de Elephant Parade. Maar dit exemplaar was ik nog niet tegengekomen.

Peter van Emde Boas emailde ons foto's van deze olifant die bij de Stopera aan de Amstel staat. Peter betwijfelde of de artiest zich ervan bewust was dat ze een multi-grid rooster op de olifant heeft geschilderd.

In de Amsterdamse museumshops zijn replica's te koop (al kan ik niet vinden of ze ook deze multi-grid olifant daar hebben, de webshop heeft die in elk geval niet). De grote olifanten worden op 12 november geveild, welk wiskunde-instituut wil met dit beeld pronken?

Gisteren vond in Amsterdam de Junior Wiskunde Olympiade plaats. Dat is een wiskundewedstrijd voor scholieren uit klas 1, 2 en 3. Meedoen was al een hele prestatie: de 90 leerlingen die uitgenodigd waren, zijn de leerlingen die het beste gescoord hebben bij de Kangoeroewedstrijd.

Er waren mooie prijzen te winnen, per klas een eerste, tweede en derde prijs, te weten:

1e prijs: een portable DVD-speler
2e prijs: een MP3-speler
3e prijs: denkspel "Blokus"

De wedstrijd bestond uit twee onderdelen (vijftien meerkeuzevragen voor twee punten elk en tien open vragen voor drie punten elk), en verder werden de deelnemers vermaakt met een lezing van Joost Hulshof en een workshop.

En de winnaars zijn ... *tromgeroffel*:

Klas 1: Pepijn de Maat (1e), Jelle Kuyper (2e) en Tim Brouwer (3e)
Klas 2: Thomas Derks (1e), Oscar Jansen (2e) en Matthijs Vernooij (3e)
Klas 3: Thijs Douwes (1e), Casper de Winter (2e) en Jeroen Huijben (3e)

Van harte gefeliciteerd allemaal!

Na het weekend komen de opgaven en meer foto's van de dag op deze website.

Vannacht werden de jaarlijkse IgNobel-prijzen weer uitgereikt aan `onderzoekers' die mensen eerst laten lachen en daarna nadenken.

De IgNobel-prijs voor wiskunde ging naar Gideon Gono, van Zimbabwes Reserve Bank "for giving people a simple, everyday way to cope with a wide range of numbers by having his bank print notes with denominations ranging from one cent to one hundred trillion dollars."

Gono kwam zijn prijs helaas niet ophalen.

Pythagoras, het wiskundetijdschrift voor jongeren (en docenten, en andere geïnteresseerden) bestaat al een hele tijd: bijna vijftig jaar. In die vijftig jaar is er veel veranderd (en niet alleen zinnen als "Onder de goede oplossers wordt een boekenbon van ƒ2,50 verloot") zoals je nu zelf kunt zien, want de hele eerste jaargang is vanaf nu online beschikbaar in pdf-formaat! En wat nog veel leuker is: de komende tijd zal het archief langzaam gevuld worden met pdf-files van alle oude nummers, zodat alle Pythagorassen die ooit verschenen zijn online beschikbaar komen en dus ook makkelijk te doorzoeken zullen zijn. Leuk, want er is een boel in te ontdekken!

Het jaarlijkse wetenschapsfeest Discovery komt er weer aan! Komende vrijdag 25 september staat het Amsterdamse NEMO in teken van Discovery 09. Van de site:

We zijn keihard aan het werk om van Discovery 09 de beste editie tot nu toe te maken, en zo te zien gaat dat glansrijk lukken. Zo hebben we een van de hotste nieuwe VJ’s van het moment, Max Hattler, weten te koppelen aan onderzoekers van de TU Delft. Zij gaan een unieke show geven met live 3D-video beelden van de dansvloer. Een wereldpremière, voorzover wij weten. Dat alles op muziek van C-Mon & Kypski (DJ-set), Baskerville en DJ Missing Links. Verder: je hersenen direct aan een game koppelen, het nieuwste project van Tinkebell, een lamp die het pas doet als je er bloed in druppelt en de kick-off van FameLab Nederland. En meer!

In dat FameLab komt ook Matt Parker - een soort stand-up wiskundige.

Ik ben er zeker bij vrijdag, jullie ook? Je kunt hier vast een kaartje bestellen voor 10 euro. Vorige edities waren vaak uitverkocht.