Wiskundemeisjes

Veel wiskundigen ergeren zich aan het slordige, weinig precieze taalgebruik in het dagelijks leven, bijvoorbeeld in reclames. In sommige reclames worden zelfs onwaarheden verteld! Een voorbeeld hiervan is de reclame van de Bankgiroloterij. Hierin werd de argeloze luisteraar of kijker beloofd:

Van iedere 5 deelnemers wint er altijd 1 een prijs. Gegarandeerd!

Als je even goed nadenkt, zie je dat dat betekent dat er maar 4 deelnemers kunnen zijn die geen prijs winnen! Als er namelijk 5 mensen zouden zijn die meedoen en geen prijs winnen, dan zijn dat 5 deelnemers waarvan er niet 1 een prijs wint. Twee wiskundigen, Jan Brandts en Reinier Bröker, hebben onafhankelijk van elkaar een klacht ingediend bij de Reclame Code Commissie. Jan Brandts schreef ons vorige week:

Wat ik verder nog niemand heb verteld is dat de Bankgiroloterij daarna hun reclame hebben aangepast door eerst te melden dat "gemiddeld 1 op de 5 wint" (wat ik geen foute uitspaak vind) om vervolgens toch ook nog hun eerdere foute uitspraak te herhalen!

Misschien denken ze wel dat als je eerst iets waars zegt, de onwaarheid van de daaropvolgende uitspraak gecompenseerd wordt of zo, geen idee. Hoe dan ook, ik heb toen weer bezwaar gemaakt, en ben twee weken geleden wederom in het gelijk gesteld. De Reclame Code Commissie heeft echter alleen een "adviserende stem" en kunnen reclames niet verbieden. Dus in feite zegt het allemaal niets.

En Reinier schreef bijvoorbeeld in zijn brief:

Volgens de Bankgiroloterij doen er maandelijks ongeveer 1 miljoen mensen mee aan hun loterij. De reclame zegt nu letterlijk dat er bij 1 miljoen deelnemers 999.996 winnaars zijn. Dit is uiteraard onjuist.

De reclame-uiting van de Bankgiroloterij lijkt mij misleidend.

Dus pas goed op! Als je meedoet met de Bankgiroloterij en je vrienden ook, bestaat de kans dat jullie allemaal niets winnen, ook als je met z'n vijven bent!

(Jeanine)

Vandaag las ik dat Stephen Fry bezig is met een film over het leven van Srinavasa Ramanujan. Fry is een van mijn helden (Blackadder! Making history! A bit of Fry and Laurie! Wilde!) en elke wiskundige moet Ramanujan wel bewonderen (1729!).

Fry gaat de film maken met regisseur Dev Benegal (hiernaast staan ze samen op de foto). Veel is nog niet bekend. De vriendschap tussen Ramanujan en Hardy zal zeker een van de thema's in de film zijn. Fry hoorde de verhalen over Ramanujan en Hardy toen hij zelf in Cambridge studeerde. Benegal reisde twintig jaar geleden door de streek waar Ramanujan opgroeide en studeerde. Allebei wilden ze al jaren iets met het verhaal van dit genie doen. Toen ze elkaar vorig jaar tegenkwamen, was het idee voor de film snel geboren.

Fry grapte, dat hij overweegt om zelf de hoofdrol te willen spelen. Ik ben benieuwd, hij is een goed acteur, maar hij heeft niet echt het postuur van een frêle Indiër..

Komende zondag organiseren Het Klokhuis en Nemo een grote vragendag. Op die dag mag iedereen (nouja, vooral kinderen) vragen stellen die beantwoord worden door Echte Wetenschappers. Ik had me aangemeld om vragen over wiskunde te beantwoorden, maar ik ben niet nodig. Dat betekent dat er te weinig vragen over wiskunde zijn binnengekomen, of dat er andere wiskundigen staan om vragen te beantwoorden. (Misschien wordt je pas een Echte Wetenschapper als je al gepromoveerd bent?) Desondanks ga ik er toch naartoe, want het wordt vast een erg leuke dag. Wie ook wil gaan, vindt meer informatie op deze site.

(Ionica)

Als echt Mac-fans gebruiken de wiskundemeisjes natuurlijk iTunes op hun iBooks.

Laatst kwam ik een leuk artikel tegen over de wiskunde achter iTunes. In How Much Does iTunes Like My Five-Star Songs? onderzoekt Brian Hensen hoe iTunes de waardering van liedjes gebruikt. Je kan elk nummer namelijk één tot vijf sterren geven. iTunes gebruikt deze waardering om in de shuffle stand je favoriete nummers vaker te spelen (als je tenminste even een vinkje bij deze optie zet). Maar hoeveel vaker komen die vijf sterren nummers dan voorbij?

Hensen pakte deze vraag wetenschappelijk aan. Hij maakte zes nummers van elk één seconde en gaf die respectivelijk 1, 2, 3, 4 en 5 sterren. Het zesde nummer gaf hij geen waardering. Daarna liet hij iTunes een weekend draaien op de shuffle stand en verliet het huis. Een week later liet hij iTunes opnieuw een weekend deze nummers draaien, maar nu zette hij een vinkje bij de optie om favoriete nummers vaker te spelen. Na afloop had hij genoeg gegevens om wat statistiek toe te passen.

Wat bleek? Zonder de optie om favoriete nummers vaker te spelen, wordt elk nummer ongeveer even vaak gespeeld (zoals je ook zou verwachten). Als favorieten wél vaker gespeeld worden, komen de nummers met meer sterren vaker voorbij (en dat is ongeveer lineair met het aantal sterren). Het is vooral opvallend dat nummers zonder waardering een stuk minder gedraaid worden, zelfs minder dan een nummer met nul sterren in de lijn der verwachtingen...

Er staan nog meer leuke dingen in het artikel van Hensen, hij realiseert zich bijvoorbeeld dat mensen meestal meer liedjes twee of drie sterren zullen geven dan vijf. Vijf sterren zijn alleen weggelegd voor echte topnummers (zoals Emily Kane van Art Brut bijvoorbeeld). Daardoor krijg je dus uiteindelijk een andere verdeling in de sterren als je willekeurige nummers uit je verzameling speelt.

(Ionica)

Danica McKellar speelde vroeger in The Wonder Years. In Nederland hebben we haar daarna niet meer zo vaak gezien, maar in Amerika is ze nog steeds een bekende actrice. Ze speelde bijvoorbeeld in het vierde seizoen van The West Wing. Tussendoor haalde ze even een bachelor wiskunde aan de University of California, Los Angeles (dat was natuurlijk lekker dicht bij Hollywood).

Als studente werkte ze mee aan een artikel over percolatie, wat behoorlijk stoer is voor een lagerejaars. Inmiddels is Danica weer full-time aan het acteren, maar ze blijft wiskunde promoten. Ze beantwoordt vragen van scholieren op Math-a-ton. De vragen die ze beantwoordt zijn niet echt moeilijk:

Mike gave me 1/5 of an orange, then Martha gave me 2/4 of an orange. What percentage of a whole orange do I have now?

Maar Danica legt alles leuk en enthousiast uit. Wat zou het goed zijn als er ook zoiets in Nederland gebeurde! Ik stel voor dat Katja Schuurman een gesubsidieerde studieplek bij wiskunde krijgt, of dat Jeanine een rol in Onderweg naar morgen gaat spelen.
(Ionica)