Wiskundemeisjes

Beste Leidse geesteswetenschappers... over succesvolle alumni

Deze column verscheen afgelopen weekend in de Volkskrant.

Beste Leidse geesteswetenschappers,

Goed nieuws vorige week! Maar liefst 71% van de afgestudeerden bij uw Leidse faculteit Geesteswetenschappen vindt binnen twee maanden een baan. Wie zei dat je geen baan kunt krijgen met studies als Afrikaanse taalkunde, wijsbegeerte of godgeleerdheid? Toegegeven, een groot deel van uw alumni werkt niet in hun eigen vakgebied of zit een tikje onder hun niveau. Maar ze hebben in elk geval een baan in deze tijden van crisis en werkeloosheid.

Hoewel? Vond echt 71% van de afgestudeerden zo snel een baan? Ik pakte uw onderzoeksrapport er eens bij. U benaderde in totaal 3.635 alumni met een email of schriftelijke uitnodiging. Daarvan gaven slechts 839 alumni antwoord. En daarvan had dan 71% binnen twee maanden een baan gevonden. Over de overige 2.796 alumni weten we niets. Zouden zij het te druk hebben gehad om te antwoorden? Of reageerden ze niet omdat ze zich schaamden voor hun werkeloosheid?

Uw onderzoek deed me denken aan een voorbeeld uit de klassieker How to lie with statistics, in 1954 geschreven door Darrell Huff. Ik schreef daar al eerder over, maar laat ik het idee gewoon nog één keer uitleggen. Huff beschrijft in dit boekje hoe hij in Time Magazine leest dat de gemiddelde alumnus van Yale $25.111 per jaar verdient. Omgerekend naar onze tijd zou dat ruim $200.000 zijn, ver bovenmodaal dus.

Illustratie uit How to lie with statistics. Wat zeggen mensen als je ze naar hun inkomen vraagt?

Huff vraagt zich af hoe de onderzoekers bij zo’n gemiddelde komen. Hij bedenkt dat ze onmogelijk alle alumni van Yale persoonlijk naar hun salaris kunnen vragen. Waarschijnlijk heeft slechts een deel van de alumni de vragenlijst gekregen en heeft daarvan dan weer een klein deel die vragenlijst ingevuld. Wat voor alumni zullen er vooral antwoorden? Bij het versturen van de vragenlijsten zijn de succesvolle oud-studenten makkelijker terug te vinden dan degenen die in de goot liggen. En bij degenen die de lijst uiteindelijk krijgen, zullen vooral de succesvollen het aardig vinden om hun salaris op te geven. Zo vindt er een dubbele selectie plaats op succes en geeft de vragenlijst een vertekend beeld. Huff vermoedt dat het echte gemiddelde salaris van de Yale-alumni ongeveer de helft is van het genoemde bedrag.

Thomas Acda zag zulke selectie ook bij reünies van de middelbare school. Hij legt uit waarom het altijd de succesvolle types zijn die zo’n bijeenkomst organiseren: “Niemand wordt ‘s morgens wakker en zegt: ik ben nu twee keer gescheiden, drie jaar werkeloos, heb vier kinderen, allevier debiel. Hoe zou het met mijn andere klasgenootjes zijn?” Weinig mensen lopen te koop met hun eigen mislukkingen.

Zouden bij uw onderzoek ook vooral de succesvolle alumni hebben geantwoord en vond in werkelijkheid veel minder dan 71% van de afgestudeerden snel een baan? Of, om niets uit te sluiten, hadden degenen die niet geantwoord hebben het misschien juist te druk met hun topbanen en ligt het echte percentage een stuk hoger? We weten na uw onderzoek eigenlijk niets. Behalve dan dat er ruim vijftig jaar na het verschijnen van How to lie with statistics nog steeds dezelfde fouten worden gemaakt.

Met groet,

Ionica