Wiskundemeisjes

Horror in een krimpende kamer

Deze recensie verscheen eerder in Delta.

Vier wiskundigen zitten opgesloten in een kamer, hydraulische pompen duwen de muren langzaam maar zeker naar elkaar toe. Als de genieën niet heel snel wat wiskundige raadseltjes oplossen, dan worden ze verpletterd.

'Fermat's Room' begint met een zwart scherm. Je hoort een man vragen: 'Ken je de priemgetallen? Als je ze niet kent, kun je beter gaan.' Een dandy-achtige jonge wiskundige is aan het woord. Hij pocht tegen een groepje vrouwen over zijn bewijs van het Vermoeden van Goldbach. Hij legt uit dat dit eeuwenoude vermoeden inhoudt dat elk even getal de som is van twee priemgetallen, getallen die alleen deelbaar zijn door één en zichzelf. Hij demonstreert wat voorbeelden: 18 is 7 plus 11 en die 7112 op het kenteken van een auto verderop is natuurlijk 5119 plus 1993. Het begincitaat lijkt wat overdreven, want veel moeilijker dan dit wordt de wiskunde niet in deze film.

Deze dandy is één van vier wiskundigen die een mysterieuze brief krijgen van 'Fermat'. In de brief staat een getallenraadsel: wie dat goed oplost, mag naar een speciale bijeenkomst komen. In werkelijkheid zouden de meeste wiskundigen zo'n brief onmiddellijk in de prullenbak gooien, maar in de film storten ze zich allemaal op het raadsel.

Fermat heeft de vier wiskundigen een codenaam gegeven. De dandy is 'Galois', naar de opvliegende wiskundige die op jonge leeftijd sneuvelde bij een duel. Een uitvinder krijgt de eveneens toepasselijke bijnaam 'Pascal'. Een wat oudere schaker wordt 'Hilbert', ook een invloedrijke wiskundige. Tenslotte is de enige vrouw in het gezelschap 'Oliva', genoemd naar een Spaanse filosofe. Jammer dat de filmmakers geen geschikte vrouwelijke wiskundige konden vinden om haar naar te vernoemen.

(Klik op het plaatje voor een vergroting)

De bijeenkomst zelf vindt plaats in een mooi ingerichte kamer in een verlaten pakhuis. Na een paar minuten komt Fermat binnen, een vriendelijke, oudere heer. Hij legt niets uit, maar stelt voor dat ze eerst samen eten. Na het diner wordt hij gebeld door het ziekenhuis waar zijn dochter ligt. Hij verontschuldigt zich, zegt dat ze maar zonder hem moeten beginnen en rijdt weg.
Dan begint de ellende. Op een PDA komt een raadsel binnen, met de mededeling dat ze een minuut hebben om het op te lossen. Als de minuut om is, beginnen de muren te bewegen, langzaam schuiven ze naar elkaar toe. Zodra ze het goede antwoord geven, stoppen de muren. Maar direct komt er een nieuw raadsel, met weer een minuut bedenktijd. Onder grote tijdsdruk werken de wiskundigen aan de raadsels. Ondertussen vragen ze zich af waarom juist zíj in deze kamer zijn opgesloten en wie in hemelsnaam die Fermat is.

'Fermat's room' is het debuut van het Spaanse duo Luis Piedrahita en Rodrigo Sopena, die het scenario ook schreven. De film is gemaakt in korte tijd, met een klein budget. Dat is niet te zien. Alles ziet er prachtig uit en de acteurs zijn overtuigend. De plot zit slim in elkaar en heeft, zoals het hoort bij een thriller, een flink aantal onverwachte wendingen.
Het idee van de krimpende kamer is erg beklemmend, maar toch wil 'Fermat's room' niet echt spannend worden. Het helpt ook niet dat de opgegeven raadsels nogal flauw zijn. Bijvoorbeeld: hoe meet je negen minuten met twee zandlopers van respectievelijk vier en zeven minuten? Het is een tikje onwaarschijnlijk dat een wiskundige zo'n raadsel nog nooit heeft gehoord en hier lang over moet nadenken.

Het grootste raadsel is voor wie deze film bedoeld is. De meeste mensen hebben weinig zin om een film over wiskundigen en wiskundige raadsels te kijken (ik moest de dvd dan ook alleen kijken, ondanks mijn aanbiedingen voor popcorn en gratis drank aan vrienden). Jammer, want de film is juist voor leken aardig. Liefhebbers van wiskunde zullen de film waarschijnlijk wat flauw vinden.

Luis Piedrahita / Rodrigo Sopena – 'Fermat's Room' – Filmfreak - Speelduur 90 minuten dvd Spaans met ondertiteling 14,95 euro