Wiskundemeisjes

Een bewijs van Bourbaki

Maarten stuurde me laatst een leuke mail naar aanleiding van ons stukje over Jean-Pierre Serre. Ik moest erg om zijn verzonnen anekdote lachen en mocht hem gelukkig hier plaatsen!

"Overigens heb ik net een boek van Serre gelezen, en daar stond inderdaad niks persoonlijks in. Niks in de trant van:

Deze stelling stamt van Bourbaki, maar het oorspronkelijke bewijs is verloren gegaan. Op een avond zat ik samen met mijn goede vriend in een Parijs cafe. Toen we onze tweede fles kostelijke Bordeaux aanbraken klaagde ik dat het me maar niet lukte om het bewijs van dit overduidelijk correcte vermoeden rond te krijgen. Zoals altijd was Bourbaki direct geïnteresseerd.

Leg het eens uit, stelde hij voor. ``Nou kijk, je neemt een groep G en een lichaam K'', schreef ik op mijn servetje, en dan zus en zo. Bourbaki dacht een paar seconden na en schreef toen het bewijs op zijn eigen servetje. ``Maar dat kon niet kloppen!'', riep ik, dat had ik al geprobeerd en het faalde op... Op dat moment keek de serveerster voor de derde keer in onze richting. Er waren niet zoveel gasten meer, en de wijn was allang op. Dus we bestelden nog een fles en wijdden ons weer aan het wezenlijke. Ondertussen was Bourbaki overgegaan op de servetjes van de andere tafel om zijn bewijs kracht bij te zetten. Na nog twee uur was ook ik overtuigd en we vierden dit succes met een welverdiend glas champagne.

Zoals mijn gewoonte was in die dagen stond ik de volgende ochtend rond half elf met een flinke kater op. Ik herinnerde me vaag dat we de vorige avond iets heel belangrijks hadden gedaan, maar wat? Bourbaki bleek op de vloer te liggen, dus ik schudde hem wakker. Hij vond dat we heel goede wijn soldaat hadden gemaakt, dat was de hoofdzaak. Verder wist hij nog dat we een of andere stelling hadden bediscussieerd. Het bewijs kon hij zich niet meer herinneren, maar gelukkig had hij het op een servetje geschreven. Waar had hij dat vodje ook al weer? Ach nee, dat had hij laten liggen. We schoten in onze kleren en renden terug naar het cafe. ``Servetjes van gisteravond?'' De barman keek ons verbaasd aan en liet zijn lichte afkeuring over ons onverzorgde uiterlijk blijken. ''Die hebben we natuurlijk weggegooid, wat dacht U dan?'' ``Maar daarop stonden belangrijke wetenschappelijke resultaten!'' ''Kan wel zijn, maar de vuilniswagen komt elke ochtend om half acht langs.''

Zodoende is Bourbaki's briljante bewijs roemloos beland op de vuilnisbelt. Ter compensatie presenteer ik de lezer het volgende bewijs, dat ik acht jaar later vond."