Wiskundemeisjes

Onze technische guru Walter van Slik heeft een plugin geïnstalleerd waardoor deze site er nu tip-top uitziet op smartphones. Ik weet niet of het op alle toestellen werkt, maar op mijn iPhone is het in elk geval prachtig.

Vandaag is het rapport Rekenonderwijs op de basisschool verschenen. Jeanine en ik hebben het nog niet goed kunnen lezen, maar we denken dat een groot deel van jullie geïnteresseerd is in dit nieuws. Daarom hieronder het verse persbericht van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Je kunt ook gelijk het rapport zelf (pdf) downloaden.

Of kinderen nu realistisch leren rekenen of op een traditionele manier maakt geen verschil voor het rekenniveau. Er is geen aantoonbare relatie tussen de gebruikte didactiek en de rekenvaardigheid van kinderen op de basisschool. Dat concludeert de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) in het rapport Rekenonderwijs op de basisschool dat vandaag aan staatssecretaris Sharon Dijksma is aangeboden.

Aanleiding voor het rapport was de scherpe discussie van de laatste jaren over het rekenonderwijs, waarin aanhangers van de realistische en traditionele rekendidactiek lijnrecht tegenover elkaar staan. De KNAW heeft gekeken wat voor wetenschappelijk bewijs er was ten gunste van de effectiviteit van de ene of de andere didactiek, en dat blijkt te ontbreken. Binnen een bepaalde rekendidactiek zijn de verschillen in de rekenvaardigheid van leerlingen groter dan tussen de rekendidactieken zelf. Ook is duidelijk dat de interactie tussen leerling en leraar een grotere rol speelt dan de didactische uitgangspunten: de leraar is belangrijker dan de gebruikte didactiek.

Toch is er reden tot zorg, want het niveau van het rekenen daalt gestaag. De sleutel tot verbetering ligt volgens de KNAW bij de lerarenopleiding, waar het rekenonderwijs ernstig onder druk staat: gemiddeld krijgen de leraren in spe minder dan één uur rekenles per week. Het ministerie van OCW zou het rekenonderwijs op de pabo's én de (nu niet verplichte) nascholing van leraren op het terrein van rekenonderwijs grondig tegen het licht moeten houden.

De KNAW heeft voor het rapport het onderzoek naar rekendidactiek van de afgelopen twintig jaar in kaart gebracht. Zij constateert dat het onderzoek beperkt is en bovendien niet breed genoeg, en pleit voor méér en gevarieerder (internationaal) vergelijkend onderzoek.

Het rapport is geschreven door een breed samengestelde commissie onder voorzitterschap van prof. dr. Jan Karel Lenstra, directeur Centrum Wiskunde&Informatica. Toen in het najaar van 2008 zowel de KNAW als de staatssecretaris van OCW een studie naar effectieve rekenmethoden wilden doen, besloten zij hun krachten te bundelen. Dit rapport is daarvan het resultaat.

Rekenonderwijs op de basisschool - analyse en sleutels tot verbetering is gratis te bestellen of als pdf te downloaden via de site van de KNAW.

Gisteren maakte NWO bekend welke jonge onderzoekers een Veni krijgen. Dit jaar krijgen maar liefst 143 onderzoekers het bedrag van 250.000 euro om de komende jaren ideeën te ontwikkelen en onderzoeken. Hier vind je de complete namenlijst van alle gelukkigen. Ik telde slechts twee wiskundigen op de lange lijst: Lenny Taelman en Mark Veraar. De wiskundemeisjes werken in hetzelfde gebouw als Lenny en hebben hem al persoonlijk gefeliciteerd, bij deze feliciteren we ook Mark van harte! Hieronder lees je hun winnende onderzoeksvoorstellen.

Lenny Taelman - Special Values and t-Motives
Moeilijke rekenkundige vragen over bijvoorbeeld priemgetallen of het bestaan van gehele oplossingen van vergelijkingen zijn vaak beter te begrijpen wanneer ze meetkundig bekeken worden. In dit onderzoek worden problemen over 'speciale waarden' op een meetkundige manier benaderd.

Mark Veraar - Optimale gladheid in vergelijkingen met ruis
Allerlei processen om ons heen zijn onderhevig aan ruis. Wiskundigen modelleren deze processen aan de hand van vergelijkingen met toevalsvariabelen. Dit onderzoek gaat over de optimale gladheid van oplossingen van zulke vergelijkingen.

Toevallig stond deze week dit stripje op PhD Comics, iets waar Mark en Lenny hopelijk geen voorbeeld aan gaan nemen!

Eerder lieten we al zien dat haken een goede manier is om een hyperbolisch oppervlak te maken. Maar je kunt er ook een maken met papier en plakband, zoals Jeremy Lane deed toen hij niet kon slapen. Ook dat kost veel tijd, denk ik.

Dit is zijn resultaat:

Hij legt precies uit hoe je het moet doen, en verwijst ook naar het artikel waar hij zijn idee vandaan heeft. In dat artikel kun je ook lezen hoe je zo'n oppervlak moet haken, mocht je daar toevallig goed in zijn.

De longlists van de Dutch Bloggies, de weblogverkiezing van Nederland, zijn bekendgemaakt. En we staan er tussen! Op de longlist voor Beste Onderwijs Weblog. Op 1 december is de uitreiking, in het Paard van Troje in Den Haag. Spannend!

"There ain't no such thing as a free lunch", luidt het bekende gezegde. Maar dat is niet waar! Op het symposium Blik op oneindig georganiseerd door De Leidsche Flesch krijg je echt een gratis lunch.

Nog mooier dan die gratis lunch is het programma op woensdag 18 november, met voordrachten van wiskundigen K.P. Hart en Tom Verhoeff, natuurkundige Leo Kouwenhoven, sterrenkundige Vincent Icke en alleskunner Robbert Dijkgraaf. De dag begint met de Vlaamse wiskundige Jean Paul van Bendegem, naar wiens boek Over wat ik nog wil schrijven ik al tijden erg benieuwd ben.

Na het zien van de kaft, heb ik tevergeefs een recensie-exemplaar aangevraagd en daarna vergeet ik het steeds te bestellen. Misschien neemt Van Bendegem wat boeken naar Leiden mee om te verkopen de 18de? Ik ben er in elk geval bij die dag. Als je ook wilt komen, schrijf je dan snel in op de symposiumsite.

Het is weer weekend en dus tijd voor leuke uitjes! De komende weken kun je gaan kijken naar de Spidrohedron. Wie de naam Spidrohedron hoort, verwacht misschien een dinosaurus, maar het is een houten object dat er uitziet als een enorme, gestructureerde prop papier. Het bijzondere is dat dit kunstwerk uit een vlak stuk papier gevouwen kan worden zonder dat te knippen. Het beeld is te zien op de expositie over “Kunst en Wiskunde” in het Ruppertgebouw in de Utrechtse Uithof. Tot en met 14 november is deze tentoonstelling voor belangstellenden gratis te bezoeken. Van maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 18.00 uur. in het Ruppertgebouw van de Utrechtse Uithof. Ingang Educatorium, Leuvenlaan 19.

Nog leuker is het om op 14 november naar de Ars et Mathesis-ontmoetingsdag op diezelfde plek te gaan! Die dag worden er allemaal lezingen gegeven over wiskunde en kunst. Bijvoorbeeld over ruimtelijke objecten opgebouwd uit over de diagonaal gevouwen vierkanten, Islamitische mozaïeken als lesmateriaal en de SUDOKU-puzzel als blauwdruk voor een 3-D-object. Nico Laan komt vertellen hoe hij onderstaande prijswinnende anamorfose "Poort naar de zee" maakte.

Donateurs, studenten en medewerkers van de universiteit van Utrecht hebben gratis toegang tot deze dag. Anderen betalen €10. Meer informatie vind je op de site van Ars et mathesis.

Wat een cool huisnummerbordje! Wel een beetje vervelend voor de postbode, misschien. Via hier.

Wie zich wel eens heeft verdiept in wiskundige raadsels en curiositeiten zal waarschijnlijk de naam Martin Gardner snel tegengekomen zijn. Gardner heeft een indrukwekkende hoeveelheid boeken en artikelen geschreven over wiskunde en wetenschap, en dan vooral over recreatieve wiskunde. Hij is bovendien gefascineerd door goochelkunst, religie, pseudo-wetenschap, filosofie en literatuur.

Ik hoorde zelf voor het eerst van hem via "The annotated Alice": een beroemde uitgave van Lewis Carrolls "Alice's Adventures in Wonderland" en "Through the Looking-Glass", die door Gardner van voetnoten voorzien zijn. Hij legt de achtergronden uit Carrolls tijd uit, maar gaat ook in op de wiskundige verwijzingen en spelletjes in de Alice-boeken.

Martin Gardner bij het Alice-standbeeld in Central Park, New York

Gardner bereikte vorige week de leeftijd van maar liefst 95 jaar! Wie meer over hem en zijn achtergrond wil lezen kan terecht op deze weblog, waar een vijfdelig interview van een paar jaar geleden te lezen is. Gardner werd toen geïnterviewd door Don Albers, een goede vriend van hem.