Wiskundemeisjes

Paul Erdős (1913 - 1996) was een zeer bijzondere wiskundige. Hij was erg productief en hij werkte het liefst met mensen samen. Daarvoor reisde hij de hele wereld rond. Hij had een heel eigen kijk op de dingen. Alex van den Brandhof schreef een artikel over Erdős in Pythagoras, en dat is nu ook te lezen via Kennislink!

Ben je geïnteresseerd geraakt in Erdős? Er zijn een paar leuke boeken over hem geschreven en er is zelfs een documentaire over hem gemaakt, allemaal zeer de moeite waard:

• Paul Hoffman, The Man Who Loved Only Numbers (boek)
• Bruce Schlechter, `My brain is open', the mathematical journeys of Paul Erdős (boek)
• George Csicsery, N is a number - A portrait of Paul Erdős (The story of a wandering mathematician obsessed with unsolved problems) (documentaire)

Docent wiskunde Niels werd er door een natuurkundige collega op gewezen dat het 5 maart World Math Day is. Wij wisten dat ook niet, dus we zijn blij dat Niels ons mailde. Op 5 maart nemen honderdduizenden scholieren uit zo'n honderd landen het tegen elkaar op met rekenopgaven. Via internet speel je live tegen iemand van je eigen niveau uit Amerika, Zambia, Korea of een ander land.

De opgaven zijn verdeeld in verschillende leeftijdscategorieën: leerlingen van 5 tot 18 kunnen meedoen. Het lijkt erop dat de begeleidende teksten in het Engels zijn, maar waarschijnlijk is dit voor oudere leerlingen geen probleem. De interface ziet er ook lekker duidelijk uit.

Scholen en leerlingen kunnen zich gratis aanmelden op World Math Day. Ik ben benieuwd hoe de Nederlandse scholieren het zullen doen! En zou er een verschil zijn tussen de cijferaars en realistische rekenaars?

Wie kent het niet: je bent gezellig op wiskundekamp, en om goed wakker te worden na een nachtje weinig slaap ga je lekker douchen. Maar dan wordt een andere begeleider ook wakker, en nog een, en voor je het weet sta je constant aan de kraan te draaien omdat je douche fluctueert tussen warm en koud, zonder ook maar even op een fijne temperatuur te blijven.

Christina Matzke en Damien Challet hebben een wiskundig model gemaakt van dergelijke situaties. Een doucher heeft twee doelen: een aangename gemiddelde temperatuur en kleine temperatuurschommelingen. In principe wordt het perfecte evenwicht behaald als alle douchers dezelfde optimale strategie gebruiken. Maar omdat die strategie niet altijd precies gevolgd kan worden (in de praktijk zitten er maar eindig veel standen op een douche), kan het nuttig zijn om niet allemaal hetzelfde te doen. Dan is er wel een groter risico op temperatuurschommelingen. Op arXiv kun je het hele artikel lezen: Taking a shower in Youth Hostels: risks and delights of heterogeneity.

Met dank aan Bart voor de tip.

De wiskundemeisjes vermaken zich uitstekend op de Nationale Wiskunde Dagen. We zagen interessante voordrachten, speelden allerlei leuke spelletjes en spraken een boel mensen die net zo enthousiast zijn over wiskunde als wijzelf. Job van de Groep maakte ook nog een spectaculaire 3d-foto van ons (jammer genoeg kunnen we die niet op de site laten zien).

Vrijdagavond gaf Rob Eastaway de vrolijke lezing How to be a mathematician and not to be avoided at parties... Dit was de abstract in het boekje:

Have you ever found yourself at a party telling another guest that you are a ‘mathematician’? And was their reaction to rapidly find an excuse to talk to somebody else at the other end of the room? Sadly, this experience is only too common. In this talk, I will give seven golden tips for how to ensure that you are never the social outcast at a party again.

Mijn buurvrouw Jenneke maakte mooie aantekeningen voor me, zodat ik deze tips nog allemaal weet! De tweede tip was bijvoorbeeld: LIEG! Maar Eastaway weet dat wiskundigen liever niet liegen (er moet immers een interne, logische consistentie zijn) en daarom stelde hij voor om een kaartje uit te delen met daarop twee uitspraken.

1. I am NOT a mathematician.
2. Exactly one of these two statements is false.

Als ik zo mooi kon tekenen als Roger Penrose, dan gebruikte ik geen LaTeX meer om mijn presentaties te maken. Kijk eens hoe mooi zijn slides zijn!

Op de site van het Institute for Gravitational Physics and Geometry is een complete presentatie te vinden. Bij het Kavli Institute for Theoretical Physics staan ook twee lezingen: Einstein's Equation and Twistor Theory: Recent Developments en Science and the Mind. Van alle presentaties staan niet alleen de slides, maar ook de geluidsopnamen online.

Derk tipte ons een hele tijd geleden al over ChaosBook, een site met mooie sheets. Hij schreef: ``Kijk vooral bij de overheads Qualitative dynamics." Hieronder vast een voorproefje van deze presentatie van Predrag Cvitanović.

We worden vaak gevraagd wie onze lezers nu precies zijn. Dat weten we zelf ook niet, dus daarom bij deze een kleine enquête. Je kunt maximaal drie antwoorden kiezen. Doe ons een plezier en vertel ons wat je doet!

[poll=7]

Het is weer oudjaarsdag, de dag om terug te kijken naar het oude jaar. De top tienen, vijven en tweeduizenden van allerhande zaken vliegen ons weer om de oren. Het is dus hoog tijd voor een top n van de beste wiskundige voordrachten van dit jaar! Na uitvoerig overleg hebben we besloten om dit jaar n=5 te kiezen.

Hierbij dus de top 5 van Ionica:

5. Joost Batenburg: Japanese Puzzles for Experts (5 april, stafcolloquium Leiden)

4. Denis Simon: Selected Applications of LLL in Number Theory (30 juni)

3. A. Doelman: Dynamica van patronen (31 augustus, vakantiecursus)

2. Mike Bennett: openingsvoordracht Nederlands Mathematisch Congres (12 april)

1. Samir Siksek: solvability of diophantine equations workshop (7-11 mei)

En ook die van Jeanine:

5. Joost Batenburg: Japanese Puzzles for Experts (5 april, stafcolloquium Leiden)

4. Roger Penrose: lezing op het Slotsymposium Mathematische Fysica (9 maart)

3. Jan Hogendijk: Vergeten wortels (oratie, 12 januari)

2. Mike Bennett: Kloostermanlezing (24 mei)

1. Leo Corry: Number crunching vs. number theory from Kummer to Sloane: Some reflections on the history of a mathematical discipline (2 november 2007, Novembertagung, Bonn)

Wat jullie, lezers? Wie waren voor jullie de toppers onder de wiskundige sprekers van het afgelopen jaar?

Op tweede kerstdag komt de Nationale Rekentoets op tv, om 20.40 uur op Nederland 2. De show wordt gepresenteerd door Joost Prinsen. En raad eens wie de opgaven uitleggen? Juist, jullie favoriete wiskundemeisjes! Kijken dus.

Met dank aan Leendert Jansen, die deze mooie foto gemaakt heeft.

Ed Sandifer schrijft elke maand een leuke column op de site van de MAA: How Euler did it. Onder aansprekende titels als Euler's Greatest Hits, How Euler Discovered America en Gamma the Constant beschrijft hij de wiskunde waar de beroemde Euler zich mee bezighield.

Deed Euler inderdaad alle dingen waar zijn naam aan hangt? Wat zijn Eulers interessantste bijdragen? Hoe vond hij die? Wat was er al bekend? Wat was er zo nieuw aan wat hij deed? Hoe kwam hij tot zijn veelvlakkenformule? De columns van Sandifer zijn zowel historisch als wiskundig interessant. Ze vereisen wel enige wiskundige voorkennis: met wat eerstejaars vakken als analyse en getaltheorie of algebra zijn de meeste wel te begrijpen, schat ik zo.

Pythagoras, wiskundetijdschrift voor jongeren, is op zoek naar een bladmanager!

De redactie zoekt een part-time (circa 1 dag per week) bladmanager, die de marketing van wiskundetijdschrift Pythagoras professioneler aan gaat pakken. Omdat wij kleinschalig en low-budget zijn, komt het vooral aan op creativiteit en samenwerking met ‘natuurlijke bondgenoten’, zoals universiteiten, het onderwijs en organisaties die de bèta-wetenschappen promoten. Deze functie biedt je de kans om praktijkervaring op te doen met marketing en promotie.

Vereist:
- wiskundekennis op minimaal VWO-eindexamenniveau
- aantoonbare affiniteit met marketing en verkoop
- in staat om zelfstandig te werken en initiatief te nemen
- praktijkgerichte instelling (je moet soms zelf de postzegels plakken)

Geïnteresseerd? Stuur je C.V. en motivatie naar:
arnout@pythagoras.nu